Premaster Pedagogische Wetenschappen: Evalueren

Hoe ga je nu bepalen of een artikel geschikt is voor jou om te gebruiken.

• Begin bij de titel en het abstract en eventueel de aanwezige keywords. Hieruit kan je vaak al afleiden of het artikel relevant is voor jou. Wat zijn de belangrijke concepten en/of theorieën van het artikel en sluiten deze aan bij jouw onderzoeksvraag/-onderwerp? Raakt het artikel alleen zijdelings aan jouw onderwerp of is het echt de kern? En heeft het een vergelijkbare context (bijv. doelgroep, land)?
• Ga dan verder naar het artikel zelf en open de full text (het volledige artikel). Is het artikel in een voor jou onleesbare taal of is er geen full text beschikbaar? Dan valt deze bron meteen af. Kan je het artikel wel lezen, begin dan met de introductie en bekijk de kopjes en eerste zinnen van de alinea's en lees de conclusies of het slot. Op basis daarvan kan je al vrij snel een goede indruk krijgen van de inhoud van een artikel.
• Herken je in het artikel de volgende elementen: een probleem- of vraagstelling, gebruikte (wetenschappelijke) methode, bevindingen of resultaten, discussie, belangrijkste conclusies/argumenten en verwijzingen naar wetenschappelijke literatuur (in de literatuurlijst of notes)? En is het in een wetenschappelijk peer-reviewed tijdschrift verschenen? Dan kun je er redelijk zeker van zijn dat het een wetenschappelijke bron betreft.
• Komt het artikel uit een pedagogisch tijdschrift? Of is de auteur een pedagoog? Dan is de pedagogische invalshoek vaak wel duidelijk, maar pedagogische bronnen hoeven niet per se uit pedagogische tijdschriften te komen, denk bijvoorbeeld ook aan tijdschriften uit andere disciplines zoals (ontwikkelings)psychologie, sociologie en educatie. Of zelfs daarbuiten bij criminologie, rechten, genderstudies, gezondheidsstudies etc etc. Bekijk eens waar de auteurs werkzaam zijn (zijn ze wetenschapper of journalist bijvoorbeeld) en wat ze nog meer gepubliceerd hebben.

Door een artikel op deze manier te scannen/skimmen kun je vrij snel een indruk krijgen van de bruikbaarheid van het artikel. 

Wil je meer weten over relevantie en wetenschappelijke betrouwbaarheid? Bekijk dan onze libguide over het evalueren van bronnen.

Peerreview (Engels:peer review, ook wel aangeduid als collegiale toetsing of onderlinge toetsing) is een methode om de kwaliteit van (geschreven) werk te verbeteren, verifiëren of controleren door het werk te onderwerpen aan de kritische blik van een aantal gelijken (Engels: peers), meestal vakgenoten of collega's van de auteur.

(bron: Wikipedia) 

Hoe peerreview werkt wordt heel helder uitgelegd door onze collega's uit Groningen.

Of bekijk onderstaande video:

Library NCSU. This video is published under a Creative Commons 3.0 BY-NC-SA US license

Of een artikel peer-reviewed is kan je niet altijd zien in het artikel zelf. Maar hoe kom je er dan wel achter?
Maak dan gebruik van onderstaande tips:

1. Als je geluk hebt staat er in het artikel: 'published in a peer reviewed section of the journal' of iets vergelijkbaars. In dat geval heb je je antwoord snel gevonden.
2. Ga na of het tijdschrift een peerreview procedure heeft. Dit wordt vaak vermeld op de homepage van het tijdschrift zelf, soms onder het kopje 'instructies voor auteurs' of 'instructies voor reviewers'. Voor een snelle check kun je ook in Google zoeken op de titel van het tijdschrift in combinatie met woorden als peer review of refereed, maar als je op deze manier niets vindt wil dat nog niet zeggen dat het tijdschrift geen peerreview hanteert.
3. Een artikel kan in een peer-reviewed tijdschrift staan, maar toch zelf niet peer-reviewed zijn. Denk dan bijvoorbeeld aan boekbesprekingen, gevalsbeschrijvingen of editorials. Als je twijfelt of een artikel wel geschikt is check dan ook of de rubriek/sectie van het tijdschrift waarin het artikel gepubliceerd is wel een peer-reviewed sectie is (kijk in de 'about' sectie van het tijdschrift).
4. Sommige databases hanteren een strenge selectie en nemen alleen peer-reviewed tijdschriften op, zoals Scopus, Web of Science en veel vakspecifieke databases (denk aan PsycInfo of PubMed). In sommige databases bestaat ook de mogelijkheid om te filteren op peer-reviewed artikelen. Daarmee filter je dan ook o.a. boeken of hoofdstukken uit boeken weg.

Nepnieuws, fake berichten, satire en hoaxes bestaan al heel lang, maar de verspreiding ervan gaat razendsnel sinds de opkomst van sociale media. Iedereen kan tegenwoordig content plaatsen op internet. Daardoor lijken de grenzen tussen nieuws, nepnieuws en advertenties te vervagen. Pas op met het gebruik van neppublicaties en satire in de wetenschap. Het gebruik ervan is niet uitgesloten, maar wees je bewust van de betrouwbaarheid ervan.

Hoe je nepnieuws herkent kun je lezen op de website van de Rijksoverheid en op https://www.mediawijsheid.nl/nepnieuws/. 

Wil je meer weten over (en oefenen met) het evalueren van je bronnen, peer review  of wil je weten wat de CRAPMAP is en hoe je die handig kan gebruiken?

Ga dan naar de
Online informatievaardigheden training Compass en doe module 3: Evalueren van je bronnen.