Skip to Main Content
Universiteitsbibliotheek – LibGuides

Pedagogische Wetenschappen

Zoektermen bedenken

Een belangrijk onderdeel van succesvol zoeken en vinden is het bedenken en gebruiken van de juiste zoektermen.
Maak gebruik van Engelstalige zoekwoorden (de meeste wetenschappelijke artikelen en boeken zijn in het Engels geschreven). Wil je daarnaast OOK Nederlandstalig materiaal vinden (met Nederlandstalige zoekwoorden) dan kan je het beste zoeken in Google Scholar of WorldCat. Maar houd er dan rekening mee dat je veel niet-peerreviewed materiaal zult vinden.

Denk bij het vinden van zoekwoorden ook aan alle verschillende soorten termen:

  • synoniemen (skill --> competence)
  • bredere termen (university --> higher education)
  • smallere termen (children --> infants)
  • verwante termen (coaching --> training)
  • personen en instanties die belangrijk zijn voor je onderwerp

Denk bij elk van deze termen ook aan:

  • de verschillende woordvormen (vervoegingen, enkelvoud, meervoud e.d.)
  • spellingsvarianten (behavior en behaviour bijvoorbeeld of organization en organisation)
  • eventuele afkortingen (bijvoorbeeld ADD)

Je hoeft niet alle zoekworden zelf te verzinnen. Maak vooral goed gebruik van de woorden die gebruikt zijn in relevante artikelen die je al gevonden of gekregen hebt.

In de speciale LibGuide Zoekstrategie vind je meer over zoektermen bedenken.

Zoektechnieken

Als je in een zoekactie meer dan één zoekterm gebruikt, zoeken de meeste zoekmachines naar documenten waar alle genoemde termen in voorkomen. Wil je zoektermen op een andere manier combineren? Dan moet je dat zelf aangeven met zogenaamde operatoren. Deze manier van zoeken wordt ook wel Booleaans zoeken genoemd (naar George Boole).

De operatoren die je meestal kunt gebruiken zijn:

  • AND: beide termen moeten voorkomen. Voorbeeld: mode AND Nederland
    visualisatie werking Boolean operator AND: twee gedeeltelijk overlappende cirkels, het overlappende gedeelte is geel, dat is wat je vind als je gebruik maakt van AND. De andere delen zijn wit, dat is wat je niet vindt..
  • OR: minimaal één van de termen moet voorkomen. Voorbeeld: mode OR trend OR hype
    visualisatie werking Boolean operator OR: twee cirkels die elkaar gedeeltelijk overlappen en allebei helemaal geel zijn. Het gele gedeelte (in dit geval dus alles) is wat je vindt bij het gebruik van OR
  • NOT (of soms AND NOT): de term mag niet voorkomen. Voorbeeld: mode NOT kleding
    visualisatie werking boolean operator NOT : twee gedeeltelijk overlappende cirkels, de rechter is geel, de linker is wit, maar ook het overlappende gedeelte is wit. Het gele gedeelte (=de linkercirkel exclusief het overlappende deel) is wat je vindt bij het gebruik van NOT . De witte gedeelten vind je dus niet.
  • Exact phrase "...  ...": termen moeten samen en in exact deze volgorde voorkomen. Voorbeeld: "social media"
  • Trunceren * : door een asterisk achter de 'stam' van een woord te plaatsen zoek je op alle mogelijke uitgangen. Voorbeeld: govern* om in één keer te zoeken naar government, governments, governed, governance, governmental enz. (werkt niet in Google/Google Scholar)
  • Maskeren/Wild cards: bijvoorbeeld een vraagteken (?) of hekje (#) kunnen gebruikt worden in plaats van een onbekend karakter. Voorbeeld: labo?r geeft resultaten met zowel labor als labour; of : wom#n geeft resultaten met zowel woman als women

Je kunt operators combineren, net zoals in wiskundige vergelijkingen. ‘AND’ gaat voor, behalve als je haakjes gebruikt om woorden die bij elkaar horen te groeperen:
(youth OR adolescent* OR "young adults") AND (bully* OR "peer harassment")

LET OP! Operatoren en wildcards kunnen verschillen per zoeksysteem.

Andere zoektechnieken die je kunt gebruiken:

  • Trefwoorden van auteurs of van de makers van een zoeksysteem gebruiken
  • Thesauri gebruiken: (vakspecifieke) overzichten van hoe vaktermen met elkaar samenhangen (denk aan MeSH termen in PubMed of subject headings in PsycInfo)
  • Veldspecifiek zoeken: aangeven dat je termen in een bepaald deel van de publicatie moeten voorkomen (titel, samenvatting, auteursnaam)
  • Filters en 'limits' gebruiken: beperken van je resultaat door alleen publicaties met bepaalde kenmerken te selecteren (taal, publicatiejaar etc.)

Meerdere operatoren tegelijk gebruiken

Net als in wiskundige vergelijkingen is het mogelijk om operatoren te combineren. In het kort komt het er op neer dat je alle zoektermen (synoniemen, spelwijzen, afkortingen etc) die bij één bepaald onderdeel van je zoekvraag horen onderling combineert met OR en tussen haakjes bij elkaar zet, bijvoorbeeld:
(youth OR adolescents OR children)
Deze verzameling termen kan je dan weer met een AND relatie koppelen aan een andere verzameling of term, bijvoorbeeld:
(youth OR adolescents) AND (dyslexia OR "reading disorder")

illustratie van twee cirkels een gele die het element Dyslexia voorstelt en een blauwe die het element Youth voorstelt. Waar de twee cirkels overlappen is de kleur bruuin, dat is het gedeelte dat je vind als je gebruik maakt van de AND operator en dat duz zowel woorden van het eerste element (dyslexia) als van het tweede element (youth) bevat.

Achter de schermen:
In de zoekstring ‘youth OR adolescents AND dyslexia’ zal het systeem zoeken op het woord ‘youth’ of de combinatie ‘adolescents AND dyslexia’. Terwijl als je haakjes gebruikt zoals bij ‘(youth OR adolescents) AND dyslexia’ het systeem zal zoeken op zowel ‘youth AND dyslexia' als 'adolescents AND dyslexia'.