Jurisprudentie: Snel aan de slag

Deze LibGuide geeft aan waar je jurisprudentie en annotaties kunt vinden en geeft een globaal overzicht van de manier waarop je efficiënt zoekt.

Jurisprudentie is een rechterlijke beslissing over de toepassing van het recht in een concreet geval. Een rechterlijke uitspraak geeft een interpretatie van rechtsregels.
Jurisprudentie, wet- en regelgeving en juridische literatuur zijn het gereedschap van de jurist.

• Nederlandse, Europese, Internationale en buitenlandse rechtspraak wordt op verschillende plaatsen gepubliceerd.
• Bínnen een jurisdictie (bijvoorbeeld Nederland) wordt jurisprudentie op verschillende plaatsen besproken.
  Op het tabblad Meer Weten zie je welke jurisprudentie je waar kunt vinden
• Als je zoekt op basis van gegevens uit een verwijzing dan moet je de verwijzing kunnen lezen en begrijpen: je moet de vindplaats kunnen destilleren. Zoek je aan de hand van een verwijzing maar ken je de afkortingen niet, kijk dan nogmaals goed in de bron waar je de verwijzing vond, of in de Leidraad voor Juridische Auteurs.

Nederlandse, Europese, Internationale en buitenlandse rechtspraak wordt op verschillende plaatsen gepubliceerd. 
Ook binnen een jurisdictie (bijvoorbeeld Nederland) wordt jurisprudentie op verschillende plaatsen gepubliceerd.
Er is geen databank waar alle jurisprudentie in zit.

Jurisprudentie rechtstreeks van rechterlijke instanties, zonder annotatie en zeer actueel:

• Rechtspraak.nl: een selectie van Nederlandse jurisprudentie vanaf 1999, geanonimiseerd. Geleidelijk worden oudere belangrijke arresten toegevoegd. Op de website van de Hoge Raad (zoekterm: Mijlpaalarresten) vind je lijsten met de inmiddels gepubliceerde ‘oude’ mijlpaalarresten en toelichtingen op deze arresten.
• EUR-Lex:  De Jurisprudentie is de officiële publicatie van de rechtspraak van de rechterlijke instanties waaruit het Hof van Justitie van de Europese Unie bestaat. Sinds 1 januari 2012 verschijnt de algemene jurisprudentie alleen nog in digitaal formaat. Voor het ambtenarenrecht gebeurt dit sinds 1 januari 2010. Vanaf die datums is de digitale versie tevens de officiële versie. Voor oudere publicaties heeft de papieren versie voorrang boven de digitale (bron: EUR-Lex).
• Curia: Jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie.
  De algemene Jurisprudentie en de Jurisprudentie ambtenarenzaken zijn op papier gepubliceerd tot en met 2011 respectievelijk 2009. Voor uitspraken gedaan tot en met 2011, resp. 2009,  is de papieren versie van de Jurisprudentie de enige officiële publicatie. Een pdf-versie van de in de Jurisprudentie gepubliceerde beslissingen is ook beschikbaar via EUR-Lex. Met ingang van 1 januari 2012 (algemene Jurisprudentie) respectievelijk 1 januari 2010 (Jurisprudentie ambtenarenzaken) wordt de Jurisprudentie uitsluitend digitaal gepubliceerd op de site van EUR-Lex (gratis toegankelijke, officiële publicatie). Ook de Curia-site verschaft toegang tot de op EUR-Lex gepubliceerde Jurisprudentie.
  De digitale Jurisprudentie bestaat uit een verzameling rechterlijke beslissingen, in voorkomend geval vergezeld van de conclusie van de advocaat-generaal, in pdf-formaat. Om de raadpleging van die documenten te vergemakkelijken zijn nadere gegevens toegevoegd, alsmede html-versies met hyperlinks. Deze informatie maakt geen deel uit van de digitale Jurisprudentie en heeft geen officieel karakter. (gebaseerd op bron: Curia)
• Hudoc: jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
• ICJ Reports: uitspraken van het Internationaal Gerechtshof.
• Globalex (kies daarna: Foreign law research) geeft een landenoverzicht van buitenlandse rechtstelsels met verwijzingen naar (vindplaatsen van) wetgeving en jurisprudentie.

Jurisprudentie, vaak met commentaar (annotatie):

• Legal Intelligence en Rechtsorde: vooral voor Nederlandse juridische documenten waaronder jurisprudentie. Gebruik het specifieke zoekscherm Jurisprudentie.
• EUR-Lex: vrij toegankelijke databank met juridische documenten van de Europese Unie. Gebruik Eenvoudig Zoeken. Annotaties vind je op de tab "over dit document".
• Westlaw: full-text jurisprudentie, wetgeving, verdragen en juridische tijdschriftartikelen en boeken van de Verenigde Staten, Canada, Australië, Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie.
• Via de Zoeksystemen Rechtsgeleerdheid vind je meer zoeksystemen met jurisprudentie (filter op jurisprudentie).

Efficiënt jurisprudentie zoeken betekent:

• weten welke jurisprudentie je zoekt (bijv. over welk onderwerp, over welke regeling, van welke rechterlijke instantie),
• weten waar je die jurisprudentie kunt vinden. Er is geen databank waar álle jurisprudentie in te vinden is,
• goed lezen van de verwijzing omdat de vindplaats erin is vermeld,
• optimaal gebruik maken van de mogelijkheden van zoekmachines.

Meet weten over een zoekstrategie? Lees de speciale LibGuide Zoekstrategie.

Zoek altijd op het meest specifieke gegeven dat je tot je beschikking hebt, zoals een vindplaats. De vindplaats is een essentieel onderdeel van een verwijzing (zie de voorbeelden van verwijzingen). Een vindplaats kan zijn een jurisprudentietijdschrift of een website.

Zoek je op onderwerp? Een onderwerp kun je benoemen met woorden, maar vaak ook met een relevant wetsartikel, kamerstuknummer, referentienummer van een richtlijn of een verordening, een zaaknaam, een zaaknummer,  etc.
Voor Nederlandse rechtspraak: zoek via Rechtsorde of via Legal Intelligence. Voor Europese rechtspraak: zoek via Eur-Lex.

In de speciale LibGuide zoekstrategie vind je meer over zoektermen bedenken.

Zoek je aan de hand van een verwijzing maar ken je de afkortingen niet, kijk dan nogmaals goed in de bron waar je de verwijzing vond. Veel afkortingen vind je in de Leidraad voor Juridische Auteurs.
Kom je er niet uit? Informeer bij de balie van de bibliotheek.

Voorbeelden:

• Nederlandse jurisprudentie:
  HR 7 mei 2010, ECLI:NL:HR:2010:BL3651, NJ 2010, 556
• Europeesrechtelijke jurisprudentie:
  HvJ 18 juni 1991, zaak C-382/99 (ERT), Jur. 1991, p.I-2925, ro 41-45
  GEA 18 september 1992, zaak T-24/90 (Automec II), Jur. 1992 p. II-2223, ro.75
• Internationaalrechtelijke jurisprudentie:
  Lockerbie case, ICJ Reports 1992, p. 126 para 42
  EHRM 7 juli 1989, RJ&D ECHR, 14038/88, Soering v. United Kingdom

Synoniemen:

• jurisprudentie = rechterlijke uitspraken
• annotatie = commentaar, noot, doctrine (term in EurLex), rechtsleer (term in Eur-Lex), rechtsgeleerde noten (term in EurLex en Curia)
• verwijzing = referentie, citatie, bronvermelding