Inleiding Letterkunde/Literatuurwetenschap: Publicaties vinden

In de wetenschap worden vele verschillende soorten publicatievormen passief (als bron) en actief (als manier om informatie te verspreiden) gebruikt. Actief gaat het vooral om tijdschriftartikelen en boeken, passief wordt een veel breder scala gebruikt. Een overzicht van de verschillende vormen met welke soorten informatie je daarin gemiddeld kunt aantreffen of waarvoor je het kunt gebruiken:

Een boek is vaak een diepgaande, wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp. Een dergelijke monografie bevat vaak overzichten en theorie en is het resultaat van jarenlang onderzoek. Het is zeer geschikt als eerste ingang voor een bepaald onderwerp, maar bevat niet altijd de laatste actualiteit of nuance van de wetenschappelijke discussie (in tegenstelling tot een wetenschappelijk artikel).

Boeken zijn te vinden via:

• (voor papieren boeken) de Utrechtse ingang van WorldCat (waar gezocht kan worden op Utrecht, landelik en wereldwijd bezit van bibliotheken);
• (voor elektronische boeken) de Utrechtse ingang van WorldCat (waar zowel Utrechts, landelijk als wereldwijd bezit kan worden gevonden), je kunt zoeken binnen de Digitale bestanden beschikbaar bij de UBU (filter binnen een bestand op bijvoorbeeld books of monographs), Google Books, Europeana, Internet Archive, Project Gutenberg, Hathi Trust.

Er bestaan verschillende soorten boeken, zoals bijvoorbeeld: grijze literatuur, handschriften, jaarboeken, proefschriften, seriewerken, woordenboeken of een liber amicorum.

Wil je meer weten? Kijk dan in de Libguide Zoekstrategie>Waar zoek ik boeken  

Wetenschappelijke artikelen zijn, met boeken, de belangrijkste publicatievorm in de wetenschap. De belangrijkste artikelzoekmachines zijn:

• (voor Engelstalige artikelen:) algemene, multidisciplinaire wetenschappelijke zoekmachines als Google Scholar, OpenAlex, Scopus, Web of Science ;
• (ook voor niet-Engelstalig materiaal:) WorldCat;
• (ook voor populair wetenschappelijk werk en beroepsgerichte vakbladen:) EBSCO Academic search en Nexis Uni;
• (voor een specifiek vakgebied:) vakmatige systemen als PubMed (medisch), APA PsycInfo (psychologie), MLA International Bibliography (talen) en veel meer.

Alle zoekmachines hebben hun eigen sterktes en zwaktes en elk vakgebied heeft zijn eigen set van beste zoeksystemen. Je zoekt efficiënter en je zoekresultaat is completer als je die leert kennen. Bij het verkennen van de dekking en zoekopties van zoeksystemen heb je veel aan de hulpschermen van het systeem zelf maar ook aan tutorials en LibGuides. Kijk voor die laatste op de LibGuides-homepage of zoek ze met Google.

Artikelen kun je ook heel goed vinden door literatuurverwijzingen en citaties te volgen uit en naar reeds gevonden publicaties.

• Bekijk eventueel de LibGuidepagina Zoekstrategie > Waar zoek ik artikelen  voor meer informatie.

Tijdschriften op het gebied van letterkunde zijn op verschillende plekken in de UB te vinden:

In de UB Binnenstad:

• De recente nummers van papieren tijdschriften (1e verdieping tegenover de servicebalie): handig om bij te blijven.
  Welke literatuurwetenschappelijke tijdschriften zijn er? Welke tijdschriften zijn specifiek voor jouw taalgebied?
• De gebonden tijdschriften van de afgelopen 10 jaar (Kapel). Niet echt handig om er doelloos rond te struinen: maar hier kun je wel gericht een artikel opzoeken als je al een titel hebt.

In de UB Science Park en digitaal: 

• In het magazijn staan alle jaargangen van de papieren tijdschriften die ouder zijn dan 10 jaar. Hier staan ook de tijdschriften waarvan de UB het abonnement heeft opgezegd. Wanneer je op zoek bent naar een specifiek artikel kun je de titel van het tijdschrift in WorldCat opzoeken, het nummer/de jaargang aanvragen en deze vervolgens lezen/kopieren/scannen.
• De UB heeft ook een grote collectie digitale tijdschriften. Rondstruinen in deze e-journals? Dat kan helaas niet echt. Je kunt wel gericht zoeken op één titel of je oriënteren op tijdschriften binnen een bepaald vakgebied. Let op: de indeling in vakgebieden komt niet overeen met de facultaire of departementale indeling zoals we die in Utrecht hebben.

Vrijwillige opdracht: maak voor jezelf een lijstje van tijdschriften die je voor je studie wilt bijhouden.

Nexis Uni is een database met daarin de volledige tekst van artikelen in Nederlandse en buitenlandse kranten en nieuwsmagazines van 1992 tot en met de krant van vanochtend. Daarnaast biedt Nexis Uni ook bedrijfsinformatie.

Nexis Uni is veel completer in dekking van krantenberichten dan bijvoorbeeld Google News. Ook gaat het veel verder terug. Het is uitstekend geschikt om (oud) nieuws te vinden en achtergrondartikelen die in de loop der jaren zijn verschenen in de kranten. Voor Nederland zijn ook de meeste regionale kranten en een aantal opiniebladen opgenomen.

Voor meer informatie en hulp bij het zoeken zie de Nexis Uni webpagina van de bibliotheek

Inhoud:

• Beschrijving en beoordeling van (nieuwe) boeken. De verhouding van beschrijving en beoordeling loopt sterk uiteen. Bij literatuur (fictie) speelt een rol welke schrijver/journalist de boekbespreking heeft geschreven. Een boekbespreking is dus geenszins een objectief stuk. Ze worden ook recensies genoemd.

Gebruiken voor:

• Erachter komen welke nieuwe boeken belangrijk worden gevonden
• Je eigen mening over een boek toetsen aan die van een ander
• Kennis nemen van het belang en, heel beperkt, van de inhoud van een boek zonder het zelf te lezen

Te vinden in:

• Kranten
• Opiniebladen
• Literaire tijdschriften
• Wetenschappelijke tijdschriften
• Vakbladen

 Zoeken met:

• vakspecifieke bibliografische databases (wetenschappelijke tijdschriften)
• Web of Science (wetenschappelijke tijdschriften)
• LexisNexis (kranten, opiniebladen)
• Google Scholar (wetenschappelijke tijdschriften)
• Google
• Google Books (besprekingen door gespecialiseerde sites en door lezers)
• Amazon (besprekingen door gespecialiseerde sites en door lezers)
• LiteRom/LiteRom Wereldliteratuur (besprekingen van literatuur en auteursinterviews)