Een zoekstring is de combinatie van tekens en woorden waarmee je een zoekactie uitvoert. Het vertelt het zoeksysteem wat, hoe en waar te zoeken. Hoe je je zoekstring opschrijft hangt af van het zoeksysteem dat je gebruikt. Ieder systeem heeft zijn eigen veldcodes, subject headings (of niet) of operatoren. Dat betekent dat je een aparte zoekstring moet maken voor elk zoeksysteem dat je gebruikt, dus een aparte voor PubMed, PsycInfo, Scopus of welke andere database je ook gebruikt. Alle systemen gebruiken een verschillende syntax.
Voor een overzicht van syntax per aanbieder of database, zie dit syntax document hieronder (alleen in het Engels). Je kunt ook naar de hulppagina's gaan in de database zelf om te zoeken naar welke operatoren het systeem gebruikt (ADJ of NEAR of * $ ? # etc), of als je meer wilt weten over geavanceerd zoeken. Als je tevreden bent over je zoekresultaten, kun je ook een verkorte versie maken met truncatie (*), wildcards (# ? voor spellingswijzen met s / z o en ou) en haakjes.
Tip:
De meeste zoeksystemen bieden de optie aan dat je eerst regels maakt die je later met elkaar combineert. Dit kan voordelig zijn omdat je dan niet in één keer alle delen van je zoekvraag hoeft te combineren. Zo ontdek je sneller vergissingen en je kunt in een eerder stadium aanpassingen maken. Het geeft je meer controle over het proces.
Gebruik Geavanceerd zoeken voor je systematische zoekactie en gebruik bij voorkeur niet All fields, maar kies zelf de velden waarin je wilt dat het systeem zoekt.
Bijvoorbeeld gebruik in PubMed de veldcode [Title/Abstract] die in feite ook naar de trefwoorden van de auteurs zoekt. De oude notatie [tiab] werkt ook nog steeds.
In PsycInfo gebruik ti,ab,id (titel, abstract, key concepten) of voeg meer velden toe die jij als nuttig beschouwt, bijvoorbeeld 'tests & measures'.
In Web of Science kun je Topic gebruiken (TS= Titel, Abstract, Author Keywords en Keywords Plus).
Ieder systeem heeft zijn eigen veldcodes. Denk bij het kiezen van een veldcode: wil je breed zoeken of wil je zoeken in specifiekere velden, misschien om een grote hoeveelheid resultaten te verminderen?
Let ook op het gebruik van haakjes. Bijvoorbeeld; (youth OR adolescence).ti,ab,id AND (bullying OR cyberbullying).ti,ab,id. kan ook geschreven worden als ((youth OR adolescence) AND (bullying OR cyberbullying)).ti,ab,id.
Waar nodig, herhaal de veldcodes per onderdeel van je zoekstring.
Eenvoudig zoeken/basic search (en daarbij de optie All fields) kun je gebruiken aan het begin van je zoekactie wanneer je nog je onderzoeksveld aan het exploreren bent of wanneer je zoekt naar trefwoorden en subject headings en synoniemen. Als je de fase van het daadwerkelijk zoeken bereikt gebruik dan niet langer "All fields' of 'Basic search'. In de eerste plaats weet je niet precies welke velden meegenomen worden in je zoekactie, en in de tweede plaats krijg je vaak te veel en vaak irrelevante zoekresultaten. Als je specifieker zoekt kun je makkelijker je zoektocht in een latere fase opnieuw doen of je zoekactie repliceren.
Met de zoektermen en subject headings die je hebt gevonden doorzoek je de zoeksystemen/databases die je geselecteerd hebt. Je combineert je trefwoorden met de zogenaamde operators, waarvan de bekendste AND, OR en NOT zijn.
(Social AND media).ti = beide woorden moeten in de titel voorkomen
(Social OR media).ti = alleen één van de woorden moet in de titel voorkomen, niet allebei
(Social NOT media).ti = het woord ‘social’ moet in de title voorkomen, ‘media’ niet
Combineer alle zoektermen, subject headings, synoniemen en trefwoorden die je hebt verzameld binnen een element van je zoekvraag door de OR-operator te gebruiken. Laat je niet afschrikken door de grote hoeveelheden zoekresultaten die dat kan opleveren. Als het goed gaat zullen er uiteindelijk veel minder overblijven na het toevoegen van AND relaties.
Combineer de zoekacties voor de verschillende aspecten/elementen van je zoektocht met de AND operator. Hierdoor zal het aantal resultaten verminderen en zal de relevantie toenemen. Op deze manier houd je alleen de artikelen over die over alle aspecten van je zoekactie gaan.
Er zijn ook andere operatoren zoals de nabijheids of 'proximity' operatoren (ADJx, W/x or NEAR/x).(Social ADJ3 media).ti = de woorden 'social' en 'media' moeten binnen drie woorden van elkaar staan. NB. In sommige systemen telt het laatste woord ook mee, in andere niet. Kijk welk aantal woorden de beste resultaten oplevert.
Je kunt ook de 'exact phrase' optie gebruiken, voor termen die altijd bij elkaar horen. Er wordt dan altijd precies gezocht naar hoe jij de woorden hebt opgeschreven en precies in die volgorde, bijvoorbeeld "social media".ti. Ook hier vind je verschillen tussen zoeksystemen. Bijvoorbeeld Ovid zoekt standaard op exact phrase (dus de aanhalingstekens zijn niet perse nodig, maar ze geven ook geen foutmelding). Hou er ook rekening mee dat sommige databases alleen de ''rechte'' aanhalingstekens accepteren en niet de normale "kromme” aanhalingstekens.
Een andere veelgebruikte techniek is trunceren (meestal door de asterisk te gebruiken *) ofwel afbreken bij de stam van het woord. Bijvoorbeeld (develop*).ti geeft je titels waarin de volgende woorden voorkomen: developing, development, developments, developmental, developer, developers, etc.. Let er wel altijd op dat trunkeren je niet te veel irrelevante termen oplevert. In dat geval gebruik dan alleen de relevante termen (gecombineerd met OR) of sluit sommige termen uit met NOT (dit laatste alleen als dit echt nodig is).
Je kunt ook filters en limits gebruiken om je zoekresultaat relevanter of kleiner te maken. Bekende filters/limits zijn bijvoorbeeld publicatiejaar (2010-2020), taal, of type publicatie. Er bestaan ook meer databasespecifieke of onderwerpgerelateerde filters, zoals leeftijdsgroep, onderzoeksmethode of onderwijsniveau. Bekijk de filters eens die jouw database aanbiedt.
Je zoekt met subject headings (MeSH, subject headings, EMTREE terms), indien beschikbaar in het systeem en voor zover ze bestaan voor jouw onderwerp, en daarnaast ook apart op woorden uit de titel, het abstract en het trefwoordveld.
Je gebruikt het zoeken met je eigen zoektermen om de meest recente artikelen te vinden (waaraan vaak nog geen subject headings zijn toegekend) of misschien ook de oudere artikelen (die, mocht de subject heading pas onlangs toegevoegd zijn aan de thesaurus, deze subject heading niet toegekend gekregen hebben).
Je gebruikt subject headings om breder te zoeken. Misschien heb je nog niet alle synoniemen van je term opgenomen in je zoekstring.
Voorbeeld in Ovid PsycInfo:
(bullying/ OR (bullying OR bullies OR bullied OR bully).ti,ab,id.) AND (overweight/ OR body weight/ OR obesity/ OR body mass index/ OR (overweight OR weight OR obese OR obesity OR bmi OR body mass index).ti,ab,id)
In systemen die niet hun eigen thesaurus hebben, zoals Web of Science en Scopus, heb je geen subject headings en zoek je dus alleen met je eigen trefwoorden/zoektermen. Meestal in de velden title, abstract en keywords.
Je kunt niet eenvoudigweg een zoekstring 1 op 1 naar een ander zoeksysteem overbrengen. Je moet je zoekactie aanpassen aan de syntax van ieder zoeksysteem.
Er zijn tools die proberen om automatisch de syntax van het ene systeem te converteren naar het andere. Je kunt ze als hulpmiddel gebruiken, maar ze zijn niet altijd even betrouwbaar. Subject headings verschillen vaak zoveel van elkaar dat het vertalen meestal niet goed werkt. Het handmatig converteren van vrije tekstvelden (bijvoorbeeld PubMed [tiab] naar Embase :ti,ab,kw) kan het eenvoudigst gedaan worden met een text editor zoals Notepad++. Dit geeft ook de bijbehorende haakjes aan met kleurcodes en highlight alle geselecteerde tekst. Zie het als een soort tool om syntax half-automatisch te converteren met zoeken/vervangen. En je kunt sneller zien waar een haakje mist, of een AND of OR. Subject headings/MeSH-termen moeten handmatig geconverteerd worden.
Collega's van de Erasmus Universiteit hebben enige macro's voor Word gemaakt die je uit kan proberen.
Maar welke methode je ook gebruikt: check het zelf altijd zorgvuldig.