Skip to Main Content
Universiteitsbibliotheek – LibGuides

Systematische zoekstrategie

Stappenplan


 

  1. Breek je zoekvraag op in elementen. Het kan helpen om op te schrijven wat je bedoelt door ieder concept specifiek te omschrijven.
  2. Ga op zoek naar de juiste zoektermen voor ieder hoofdelement. Maak gebruik van thesauri of gecontroleerde woordenlijsten in je zoektocht naar indextermen en trefwoorden. Let op synoniemen, spellingsvarianten enz.
  3. Probeer verschillende zoektermen uit in de database of het zoeksysteem waarin je de meeste resultaten verwacht aan te treffen. Je kunt ook Google Scholar gebruiken. Probeer combinaties van zoektermen uit  (AND / OR / NOT, exact phrase, truncatie etc) en kijk wat het beste voor jou werkt. Als je veel te veel of veel te weinig resultaten krijgt, pas dan je je zoektermen aan of combinatie van zoektermen aan.
  4. Als je tevreden bent met je zoektermen en je schat in  dat het aantal resultaten werkbaar is, dan maak je een definitieve keuze voor de zoeksystemen/databases die je gaat gebruiken.
  5. Maak voor ieder zoeksysteem dat je gaat gebruiken een aparte zoekopdracht (search query) aan. Dat kan vaak regel voor regel gebeuren, maar geef later ook een volledige uitgeschreven zoekstring in je artikel. In deze fase kun je nog steeds aanpassingen doen als je merkt dat iets veranderd moet worden.
  6. Doe je uiteindelijke zoekactie!
  7. Exporteer je zoekresultaten naar je referentietool (bijv. EndNote, Zotero) en ontdubbel je resultaten.
  8. Screen je resultaten, eerst op titel en abstract, daarna op de volledige tekst. Er zijn tools die je daarbij kunnen helpen.

Voor meer informatie, lees:  Wichor M. Bramer, Gerdien B. de Jonge, Melissa L. Rethlefsen, AHIP, Frans Mast, Jos Kleijnen. A systematic approach to searching: an efficient and complete method to develop literature searches. J Med Libr Assoc. 2018 Oct; 106(4): 531–541. Published online 2018 Oct 1. doi: 10.5195/jmla.2018.283. Retrieved 8 Oct 2018 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6148622/

Bijhouden

Hou een logboek bij tijdens je systematic review waarin je alle stappen beschrijft die je neemt, zodat je later al je keuzes kunt rechtvaardigen (zie hier een voorbeeld).

Maak accounts aan in de databases die je gebruikt om je zoekacties op te slaan en stel alerts in. Dat scheelt je een hoop werk.
En gebruik de mogelijkheden van je referentietool (tags, notities, bijlagen, full text bestanden enz.).


Kristin Hardwick, CC0 Images

Recall and precision

Het doel van een zoekactie voor een systematic review is om alle (of ten minste zoveel mogelijk) relevante studies over een bepaald onderwerp te vinden. Daarom is het belangrijk om een evenwicht te vinden tussen de ' wens om alles te vinden'  (volledigheid of sensitivity, ook wel recall genoemd) en het vinden van alleen maar relevante titels (precision).

In een systematic review probeer je de recall (zoveel mogelijk vinden) en precision (zo min mogelijk irrelevante bronnen vinden) allebei zo groot mogelijk te maken en tegelijkertijd moet je ervoor zorgen dat het aantal resultaten nog behapbaar blijft.

  • Recall (sensitivity): het aantal relevante publicaties uit je zoekresultaat gedeeld door het totale aantal relevante artikelen dat bestaat
  • Precision: het aantal relevante publicaties vanuit je zoekresultaten, gedeeld door het totale aantal publicaties die je gevonden hebt.

Bron en meer lezen: LibGuide University of Toronto libraries

visualisation of recall and precision explanation of visualisation for recall and precision

Source: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Precisionrecall.svg. This visualisation is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license.

Iteratief zoeken

Zoeken naar literatuur is geen lineair proces ( je begint hier en eindigt daar), maar is meestal iteratief (niet-lineair). Het is een proces van proberen, fouten maken en opnieuw beginnen. Tijdens je zoektocht kun je (of moet je zelfs) je zoektocht aanpassen totdat je denkt dat je (zo goed mogelijk) vindt waar je naar op zoek bent (relevance en completeness, zie de sectie over Recall en Precision). Bekijk artikelen die van belang zijn voor jou en kijk dan welke termen en trefwoorden in het artikel gebruikt zijn. Heb je een nieuw trefwoord gevonden? Voeg die dan toe aan je zoekvraag en pas dan je zoekstrategie weer aan. Soms moet je een stap naar achteren doen in je zoekstrategie: wat gebeurt er als je een zoekterm/key element toevoegt of weglaat? Vind je dan veel maar irrelevante resultaten en waarom? Vind je zo weinig dat je je zoekvraag moet heroverwegen? Zijn de zoektermen te breed en leiden ze tot niet-relevante resultaten? Stel zo nodig je zoekstrategie bij (gebruik andere zoektermen, doorzoek een ander zoeksysteem, verbreed of versmal je zoekvraag. Doe dit net zolang totdat je tevreden bent met de zoekresultaten. Daarna bepaal je je uiteindelijke zoekvraag en voer je hem uit in het zoeksysteem dat je gekozen hebt.

Tips

  • Begin altijd met zoeken in het zoeksysteem waarvan je het meeste verwacht (of eentje met een thesaurus).
  • Zoek in Geavanceerd Zoeken van het zoeksysteem. Dat is de beste manier om de controle te houden over je zoekacties. Met Basic search doen de meeste systemen niet precies waar je om gevraagd  hebt (example guide, in deze gids vind je overigens nog meer informatie over het doen van een systematic review).
  • Geef altijd aan in welk veld het systeem moet zoeken en herhaal dit voor alle elementen van je zoektocht. Bijvoorbeeld als je in PubMed zoekt op [Title/Abstract] zoek je eigenlijk ook op de trefwoorden van de auteurs). In PsycInfo gebruik .ti,ab,id (title, abstract, key concepts) of breder:  .mp (mp=title, abstract, heading word, table of contents, key concepts, original title, tests & measures, mesh). In Web of Science kun je Topic gebruiken (TS= Title, Abstract, Author Keywords and Keywords Plus). Ieder zoeksysteem heeft zijn eigen codes om de zoekvelden mee aan te duiden. Denk aan de codes die je wil gebruiken, wil je breed zoeken of wil je in meer specifieke velden zoeken, wellicht om een grote hoeveelheid resultaten te verminderen.
  • In het zoeken, combineer subject headings met het zoeken in de titel, abstract, trefwoord velden.
  • Basic search (en de optie Alle velden) kan gebruikt worden aan  het begin van het zoekproces als je nog je onderzoeksgebied verkent of als je naar trefwoorden en subject headings en synoniemen zoekt. Als je in de fase komt waarin je daadwerkelijk gaat zoeken gebruik je bij voorkeur niet de "All fields' of het gewone zoeken als het niet echt hoeft. In de eerste plaats weet je niet precies welke velden meegenomen worden bij het zoeken, en in de tweede plaats krijg je vaak te veel en irrelevante zoekresultaten. Als je gerichter zoekt wordt het makkelijker om je zoektocht over te doen in een latere fase of om je zoekactie door iemand anders (een reviewer of een researcher) te laten repliceren.
  • Bereid een aparte zoekvraag voor (en leg die ook vast) voor elk van de zoeksystemen die je gebruikt. Alle systemen hanteren een andere syntax en sommige hebben een thesaurus en andere weer niet. Het helpt je ook het overzicht te bewaren van wat je tot dusverre gedaan hebt en om je werk met anderen te delen.
  • Dit is een nuttige gids van MIT over Booleaanse operatoren, truncatie, trefwoorden versus headings, velden, zinsdelen en stopwoorden.