Skip to Main Content
Universiteitsbibliotheek – LibGuides

Pedagogische Wetenschappen bachelor Pedagogisch Practicum: 5. Zoeken op onderwerp

Hoe ga je zoeken?

Op deze pagina:

  1. Zoektechnieken
  2. Heb je te weinig gevonden?
  3. Of juist te veel?
  4. LibGuide-opdracht 5
  5. Extra: boeken

In de speciale LibGuide Zoekstrategie lees je meer over zoekmethodes en zoektechnieken.

1. Zoektechnieken

Als je in een zoekactie meer dan één zoekterm gebruikt, zoeken de meeste zoekmachines naar documenten waar alle genoemde termen in voorkomen.
Wil je zoektermen op een andere manier combineren? Dan moet je dat zelf aangeven met zogenaamde operatoren. 

De operatoren die je meestal kunt gebruiken zijn:

  • AND: beide termen moeten voorkomen. Voorbeeld: mode AND Nederland
    visualisatie van de Boolean operator AND: twee witte gedeeltelijk overlappende cirkels, het overlappende gedeelte is geel, dat is wat je vind als je gebruik maakt van AND
  • OR: minimaal één van de termen moet voorkomen. Voorbeeld: mode OR trend OR hype
    visualisatie van het gebruik van de Boolean operator OR: twee gele cirkels die elkaar gedeeltelijk overlappen. Het gele gedeelte (alles dus in dit geval) is wat je vindt bij het gebruik van OR
  • NOT (of soms AND NOT): de term mag niet voorkomen. Voorbeeld: mode NOT kleding
    visualisatie van de boolean operator NOT : twee gedeeltelijk overlappende cirkels, de rechter is geel, de linker is wit, maar ook het overlappende gedeelte is wit. Het gele gedeelte (=de linkercirkel exclusief het overlappende deel) is wat je vindt bij het gebruik van NOT

Wildcards die je vaak kunt gebruiken:

  • Exact phrase "...  ...": termen moeten samen en in exact deze volgorde voorkomen. Voorbeeld: "social media"
  • Trunceren * : door een asterisk achter de 'stam' van een woord te plaatsen zoek je op alle mogelijke uitgangen. Voorbeeld: govern* om in één keer te zoeken naar government, governments, governed, governance, governmental enz. (werkt niet in Google)

Voorbeeld:

"performance pressure" OR "mental health" OR student* levert meer zoekresultaten op, maar ze zijn wel minder relevant omdat je vaak maar 1 van de zoekwoorden in je eindresultaat terugvindt.

"performance pressure" AND "mental health" AND student* levert minder resultaten op, maar die zijn wel relevanter voor je zoekvraag, omdat elk van de zoektermen in het eindresultaat voorkomt.

REGEL:

OR gebruik je tussen woorden die bij 1 onderdeel van je zoekvraag horen, zoals synoniemen of woordvormen (ev/mv), bijvoorbeeld ("mental health" OR stress OR anxiety)
AND gebruik je om de verschillende elementen van je zoekvraag te combineren. Dus bijvoorbeeld: "performance pressure" AND "mental health" AND student*

In combinatie wordt het zo:

("performance pressure" OR " academic pressure") AND ("mental health" OR stress OR anxiety) AND student*
In het bruine gedeelte in de kleine cirkel in het midden van de figuur hieronder zit je eindresultaat.

visualisatie van de combinatie van zoekelementen in een zoekvraag. Drie cirkels, elk de weergave van een element, waarbij het overlappende gedeelte van alle drie de cirkels de uitkomst is van de zoekactie

 

Sep 8, 2022

2. Heb je te weinig gevonden?

  • Maak je onderwerp minder specifiek (social media ipv Twitter). Of misschien is het onderwerp te recent (nog geen wetenschappelijke publicaties te vinden) of te plaatselijk (alleen Nederland)?
  • Kijk of je de juiste spelling hebt gebruikt, zoek je wel in het Engels?
  • Kijk in al gevonden artikelen, wikipedia of bijv.  nieuwsberichten  of er nog andere zoektermen (vaktermen, begrippen, synoniemen) zijn die in jouw vakgebied gebruikt worden voor (ongeveer) hetzelfde onderwerp? Die kan je combineren met OR, dan krijg je zowel titels met de ene zoekterm als titels met de andere zoekterm (bijvoorbeeld:  youth OR adolescents OR young adults). Vind je later nog meer geschikte termen dan kun je die weer toevoegen
  • Een andere optie is trunceren: dwz van je zoekwoorden een gemeenschappelijke stam gebruiken met een sterretje erachter. Bijvoorbeeld: govern* zoekt op : government, governs, governmental etc.
  • Gebruik meerdere zoeksystemen. Ze zijn allemaal anders. De een bevat meer artikelen of boeken dan de ander of ze richten zich op een bepaalde (deel)discipline die ook interessant kan zijn voor je zoekvraag (bijv. criminologie of economie)
  • Gebruik een andere zoekmethode (zoals citatiezoeken)

3. Heb je te veel gevonden?

  • Je kunt je onderwerp nog verder afbakenen. Dit is afhankelijk van je zoekvraag uiteraard, je kunt je misschien beperken tot een deelonderwerp (bijv. vandalisme ipv criminaliteit), geslacht, leeftijd of etniciteit.
  • Let er goed op dat je je zoektermen combineert met AND ( de ene term ÉN de andere term) (in de meeste zoeksystemen  kan dat, maar let op! niet in Google). Dan zoek je op het vóórkomen van meerdere zoektermen tegelijkertijd in één document en krijg je niet artikelen die maar 1 van de gevraagde zoektermen bevatten
  • Daarnaast kun je gebruik maken van de filters in een zoeksysteem (zoals bijv. Scopus) zoals beperken in tijd (publicaties vanaf 2010) of documenttype (alleen artikelen), subject area (bijv social sciences, psychology)  of taal (alleen Engels).
  • Je kunt ook zoekwoorden tussen aanhalingstekens zetten. Als je zoekt op “Social media” tussen aanhalingstekens dan vind je dus alleen publicaties die ook echt exact deze beide zoekwoorden in combinatie bevatten.
  • De sorteervolgorde aanpassen kan helpen met het overzicht krijgen: bekijk of je zoeksysteem op relevantie kan sorteren, of probeer eens te sorteren op publicatiejaar of aantal citaties.

4. LibGuide-opdracht 5

Lees eerst de informatie op deze pagina door.

Ga op zoek met je in opdracht 4 gekozen zoektermen in bijvoorbeeld PsycInfo, Web of Science of Scopus.

  1. combineer twee of drie van jullie eigen zoektermen met AND
  2. combineer dan dezelfde zoektermen met OR, zie je het verschil? Waar komt dat door denk je?
  3. formuleer een zoekopdracht met behulp van trunceren, bijvoorbeeld child en child*. Zie je het verschil? Kan je bedenken in welke situaties dit handig is of juist niet?
  4. ga dan met je zoektermen op zoek naar nieuwe en relevante literatuur voor je opdracht. Noteer tenminste één nieuw gevonden artikel op het formulier.
  5. reflectie: Hoeveel vind je? Is de literatuur relevant? Vind je nieuwe of betere zoektermen? Verschilt het zoekresultaat per zoeksysteem?

5. Boeken

Dit practicum, en de daarbij behorende opdrachten, richt zich op het zoeken naar tijdschriftartikelen, maar je kunt bij een literatuurstudie natuurlijk ook gebruik maken van boeken. Als je een geschikt boek vindt kun je die toevoegen aan je lijst, maar wel als extra bron niet ipv een artikel.

Een boek is vaak een diepgaande, wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp. Een dergelijke monografie bevat vaak overzichten en theorie en is het resultaat van jarenlang onderzoek. Het is zeer geschikt als eerste ingang voor een bepaald onderwerp, maar bevat niet altijd de laatste actualiteit of nuance van de wetenschappelijke discussie (in tegenstelling tot een wetenschappelijk artikel).

Boeken zijn te vinden via:

(voor papieren boeken)  zoek in Utrecht University on WorldCat voor het bezit van de Universiteitsbibliotheek Utrecht (UBU), het bezit van  alle Nederlandse bibliotheken en van veel internationale bibliotheken; beperk (limit) je zoekactie op 'gedrukte boeken/print books'

(voor elektronische boeken) zoek in Utrecht University on WorldCat naar het e-book bezit van de Universiteitsbibliotheek Utrecht (beperk op e-book en Utrecht University Library)*, verschillende Digitale bestanden van de UBU, Google Books, Europeana, Internet Archive, Project Gutenberg, Hathi Trust. 

Wil je meer weten? Kijk dan in de Libguide Zoekstrategie>Waar zoek ik boeken.

* In Worldcat zul je ook e-books van andere bibliotheken kunnen vinden, maar daar heb je doorgaans geen toegang toe.

3. Hoe herken ik een artikel, boek of hoofdstuk in een literatuurlijst

Hoe kun je nu zien of een bron een artikel is, een boek of een hoofdstuk uit een boek?

Een verwijzing naar een tijdschriftartikel bevat meestal:
Auteur(s), de titel van het artikel, de titel van het tijdschrift waarin het artikel is gepubliceerd en daarnaast het jaar van uitgave en de jaargang en/of aflevering en meestal ook paginering en in geval van een online artikel een doi (digital object identifier).

Voorbeeld: Viana, A. G., Beidel, D. C., Rabian, B. (2009). Selective Mutism: A review and integration of the last 15 years. Clinical Psychology Review, 29, 57-67.​ https://doi.org/10.1016/j.cpr.2008.09.009

Een verwijzing naar een boek bevat meestal:
Auteur(s), jaar van uitgave, de titel van het boek en de naam van de uitgever.

Voorbeeld: Jackson, L. M. (2019). The psychology of prejudice: From attitudes to social action (2nd ed.). American Psychological Association.

Een verwijzing naar een artikel/hoofdstuk uit een samengesteld boek (elk hoofdstuk een andere auteur onder redactie van één of meerdere personen, ook wel bundel of edited volume genoemd) bevat zowel gegevens over het specifieke hoofdstuk als over het boek als geheel. De gegevens van het specifieke hoofdstuk worden als eerste vermeld:
Auteur(s), jaar van uitgave, de titel van het hoofdstuk, het woordje 'In' gevolgd door de gegevens van het boek als geheel en meestal ook de paginanummers van het hoofdstuk.

Voorbeeld: Kirschner, P.A. & Kester, L. (2016). Towards a research agenda for educational technology research. In N. Rushby & D.W. Surry (Eds.), The Wiley handbook of learning technology (pp. 523-541). John Wiley & Sons, Ltd.

Als je meer wilt weten over (en oefenen met) het herkennen van bronnen in een literatuurlijst bekijk dan eens module 1 van de online informatievaardigheden training Compass: 'Zoeken naar en toegang krijgen tot informatie' en maak de opdrachten bij 1.2 en 1.3.