Skip to Main Content
Universiteitsbibliotheek – LibGuides

Thesis Geo: zoekadvies en zoeksessies: Zoeken

Zoekmethodes

Sneeuwbalmethode: je zoekt op basis van een geschikte publicatie die je al gevonden hebt. Bijvoorbeeld andere publicaties van diezelfde auteur, of je zoekt naar andere bronnen via de literatuurlijst van een artikel (auteurs maken namelijk gebruik van andere publicaties als bron voor hun eigen werk, die bronnen worden dan vermeld in de literatuurlijst/bibliografie van de nieuwe publicatie). Met het zoeken naar referenties in een literatuurlijst ga je terug in de tijd naar oudere publicaties.

Citatiezoeken: ook hierbij zoek je op basis van een geschikte publicatie die je al gevonden hebt. Dit keer ga je kijken of deze publicatie door anderen geciteerd is. Bekijk de gevonden bronnen om te zien of ze voor jou relevant zijn. In dat geval kan je ook bij deze bronnen weer op zoek gaan naar citerende publicaties. Gebruik bij deze methode een citatiedatabase zoals Web of Science of Scopus of zoek in Google Scholar. Met deze methode ga je vooruit in de tijd naar nieuwere artikelen. Hou er wel rekening mee dat een recent gepubliceerd artikel mogelijk nog geen of weinig citaties heeft.

Catalogusmethode: Met zelfbedachte zoektermen zoeken in een zoekmachine die literatuur in een bepaalde collectie/verzameling doorzoekbaar maakt. Bijvoorbeeld in WorldCat.

Systematisch zoeken: je zoekt op basis van (gecombineerde) zoektermen in zoekmachines die literatuur op een bepaald vakgebied (of alle vakgebieden) doorzoekbaar maken (ongeacht de beschikbaarheid), met de bedoeling zo veel mogelijk literatuur over dat onderwerp te vinden. Je kunt hierbij uitbreiden (zoektermen die je tegen komt toevoegen) en beperken (zoektermen laten vervallen of limiteren op bijv. publicatiejaar). Bij systematisch zoeken kun je gebruik maken van meerdere zoektechnieken.

Hoe zoek ik? Zoektechnieken

  • Booleaans zoeken: combineren en uitsluiten met AND, OR, NOT
  • Exact phrase: zoeken op exacte woordcombinatie met "...", bijvoorbeeld: "heart failure"
  • Trunceren: zoeken met de gemeenschappelijke stam van een groep woorden, meestal met * bijvoorbeeld: migrat* voor migrate, migration, migrating etc
  • Maskeren / wildcards: een of meer tekens waarvan je niet zeker bent vervangen door een symbool (database afhankelijk), bijvoorbeeld: wom#n, labo?r
  • Trefwoorden van auteurs of van de makers van een zoeksysteem gebruiken
  • Thesauri gebruiken: (vakspecifieke) overzichten van hoe vaktermen met elkaar samenhangen
  • Veldspecifiek zoeken: aangeven dat je termen in een bepaald deel van de publicatie moeten voorkomen (titel, samenvatting, auteursnaam)
  • Filters en 'limits' gebruiken: beperken van je resultaat door alleen publicaties met bepaalde kenmerken te selecteren (taal, publicatiejaar etc.)

Hoe zoek ik? Opbouw zoekactie

Je hebt een zo specifiek mogelijke zoekvraag bedacht en je hebt een aantal goede zoektermen om je zoektocht mee te beginnen. Je weet ook al welke zoeksystemen je gaat gebruiken. 

Nu moet je alleen nog weten hoe je die zoeksystemen moet gebruiken. Je kunt verschillende zoekmethodes- en technieken toepassen.

UBUlink: beschikbaarheid van digitale publicaties

In je zoektocht naar wetenschappelijke literatuur kom je soms de UBUlink tegen. Deze link geeft informatie over de beschikbaarheid van digitale publicaties via de universiteitsbibliotheek. De UBUlink verschijnt soms in de vorm van een gele knop, maar kan ook een tekstlink zijn.

Meer weten over alle vormen van toegang tot digitale publicaties? Ga naar de pagina Online Toegang.

De universiteitsbibliotheek heeft het niet, wat nu?

  1. Toont de UBUlink misschien niet de correcte aanwezigheidsinformatie? Controleer deze handmatig in WorldCat (op titel boek of gedrukt tijdschrift) en/of de tijdschriftenlijst (op titel tijdschrift).
  2. Is een boek misschien gratis online beschikbaar? Check Google Books. Is een tijdschriftartikel misschien gratis online beschikbaar? Check Google Scholar (de links in de rechterkolom).
  3. Is de publicatie in een andere Nederlandse bibliotheek? Materiaal bij andere Nederlandse bibliotheken vraag je aan vanuit WorldCat door op de titel van de publicatie te klikken. Onder "Availability" vind je bij "Libraries Worldwide" de knop "Interlibrary request". Je komt dan in een aanvraagscherm waar je je verzoek kunt plaatsen. Deze dienst is niet gratis. Lees meer over hoe je aanvraagt en leent bij andere bibliotheken op de website van de bibliotheek. Lenen bij andere universiteitsbibliotheken is voor studenten in Nederland kostenloos: eerst een pasje laten maken, dan zelf ophalen en terugbrengen. Je kunt natuurlijk ook iemand die je kent een kopie laten maken in een andere bibliotheek.
  4. Zou deze publicatie ook in de Universiteitsbibliotheek Utrecht moeten zijn? Je mag een aanschafsuggestie indienen. Of neem contact op met de vakspecialist.
  5. Auteur mailen: de auteur van het artikel verzoeken het stuk toe te sturen. Op uitgeverssites en in bestanden als Scopus staan vaak de mailadressen van auteurs genoemd.
  6. Hulp vragen via X (Twitter) is handig bij artikelen uit tijdschriften waar de UU geen abonnement op heeft en die niet Open Access zijn. Verstuur een tweet met de URL en voeg daar de hashtag #icanhazpdf aan toe. De kans is groot dat je dan in contact komt met iemand die je (een PDF of andere versie van) het stuk rechtmatig kan toesturen.
  7. Is de publicatie misschien in een buitenlandse bibliotheek beschikbaar? Als je het in WorldCat vindt kun je het bestellen via IBL.
  8. Zelf aanschaffen? Online toegang tot een artikel kan meestal via de uitgeverssite van het tijdschrift worden gekocht (met een creditcard); boeken kun je uiteraard kopen via de (online) boekhandel.