Skip to Main Content
Universiteitsbibliotheek – LibGuides

Culturele Antropologie; Wetenschappelijk Schrijven: Grijze bronnen

over grijze bronnen (lezen, ca. 5 min)

Op deze pagina lees je over verschillende soorten grijze bronnen, waar ze te zoeken en hoe ze te beoordelen.

Wil je nog meer weten over zoeken naar blogs, krantenartikelen, beeld en geluid, rapporten en statistieken: bekijk dan ook eens de LibGuide voor pedagogiek bachelors.

Waar zoek ik grijze literatuur?

Er bestaan documenten die niet beschikbaar zijn via de reguliere (uitgevers) kanalen en die vaak geen ISBN- of ISSN-nummer hebben. Men noemt deze documenten (zoals beleidsstukken, rapporten, scripties en proefschriften, conferentiebijdragen, vlugschriften etc.) grijze literatuur.

Zoeken naar dit soort bronnen is niet eenvoudig. Grijze literatuur vind je overal verspreid op het internet (bij de overheid, bij organisaties en bedrijven, in databases etc.).

Tips:

  • Ben je op zoek naar beleidsstukken (policy documents) probeer dan eens de database Overton of de gratis database Policy Commons (wel eerst een account aanmaken).
  • Gebruik Google om te zoeken naar websites van bedrijven, organisaties en instituten die documenten publiceren op jouw onderwerpsgebied.
  • Gebruik het Netherlands Research Portal (Open Aire) voor het zoeken naar proefschriften van Nederlandse universiteiten.

Veel organisaties plaatsen de rapporten die zij uitgeven op hun eigen website. Vaak zijn deze publicaties vrij toegankelijk en te vinden via de grote webzoekmachines zoals Google of Bing.
Je kunt bij het zoeken gebruik maken van de volgende tips:

  • Bestandstype filter: Zoek met termen die je onderwerp beschrijven en stel daarbij als filter voor bestandstype: climate change filetype: PDF in (via het 'advanced search' scherm). Dit zorgt voor decimering van het aantal resultaten én beperking tot de belangrijkere bronnen.
     
  • Site filter: Als je weet welke organisatie voor jou belangrijke rapporten laat verschijnen kun je ook een filter 'site:' instellen waarbij je de domeinnaam van de website opgeeft, bijvoorbeeld: climate change site:unep.org voor het milieuprogramma van de Verenigde Naties.

    Filters gebruiken voor rapporten zoeken in Google
  • Rapportaanduidende zoektermen: Als je toch nog te veel vindt, kun je toevoegen dat je op zoek bent naar rapporten. Voeg bijvoorbeeld aan je zoekactie toe: rapport OR report OR onderzoek OR investigation.
     

Sommige publicaties verschijnen in de vorm van preprints of working papers (versies van wetenschappelijke publicaties die nog niet officieel uitgebracht zijn). Dit publicatietype is vaak eerder en doorgaans voor iedereen gratis beschikbaar. Let wel op: de preprint/working paper kan afwijken van de definitieve versie.

Je kunt dit soort publicaties vinden door bij een zoekresultaat in Google Scholar op 'all versions' te klikken. Er zijn ook databases die preprints of working papers aanbieden (zie bijv Dimensions (limit op publication type>preprints), SSRN (voor sociale wetenschappen in heel brede zin), diverse preprint servers, etc...)

plaatje van een artikel in de Google Scholar resultatenlijst met rood omrand de optie All n versions/alle n versies, te vinden onder de titelbeschrijving

Congresbundels zijn verzamelingen van papers (of de samenvattingen van deze papers) die gepresenteerd zijn op een conferentie. Vaak geven ze voorlopige onderzoeksresultaten weer en bieden (als verzameling) een goed overzicht van de stand van zaken op een bepaald onderzoeksgebied (en op dat moment).

Het is lastig (artikelen in) congresbundels te achterhalen. Soms verschijnen ze in boekvorm of als een speciale uitgave van een tijdschrift. Je kunt ze tegenkomen in zoekmachines en databases zoals Google Scholar, Scopus of Web of Science. 

Zoek je een artikel in een congresbundel:

  • Zoek in Google Scholar op een specifieke term en vul bij advanced search > Return articles published in het volgende in: conference proceedings.
  • Je kunt zoeken in een database (een multidisciplinaire of eentje die aansluit bij het vakgebied van de conferentie) en dan (indien mogelijk) filteren op conference abstracts of conference proceedings.
  • Sommige proceedings zijn in papieren vorm beschikbaar en vindbaar via WorldCat op titel van de conferentie.
  • Ga op zoek naar de conferentiewebsite, misschien vind je daar de papers/abstracts, de gegevens van de conferentiebundel of andere nuttige informatie. 

Niet-wetenschappelijke bronnen of grijze literatuur

Let bij niet-wetenschappelijke bronnen (o.a. kranten, blogs, websites) en zgn. grijze literatuur (o.a. dissertaties, doctoraalscripties, rapporten, statistieken of beleidsnota's) op:

  1. Of de auteur of verantwoordelijke organisatie bekend is;
    • wie is de auteur en wat zijn haar/zijn kwalificaties?
  2. of de publicatiedatum of actualiseringsdatum bekend is;
    • wordt de website wel goed bijgehouden?
  3. of het doel van de bron bekend is;
    • Wat is de intentie van de bron (produkt promotie, opinie beinvloeding?). En wat is de doelgroep (wetenschappers, een specifieke groep (bijvoorbeeld patienten), het grote publiek)? 
  4. het niveau van bronnen.
    • Let op het taalgebruik, het niveau van de argumentatie (worden feiten, cijfers en claims voldoende onderbouwd?) en de literatuurverwijzingen.
  5. vind deze bronnen in de gelicentieerde zoeksystemen Overton of Policy Commons.

Bekijk de informatie over het evalueren van websites of gebruik de CRAPMAP om na te gaan of je een website/niet wetenschappelijke bron kunt gebruiken.

Je kunt niet-wetenschappelijke bronnen gebruiken als:

  • onderwerp van onderzoek (bv. hoe wordt iets besproken in populaire media)
  • er nog geen wetenschappelijk onderzoek beschikbaar is
  • primaire bron (archiefstukken, brieven, interviews, statistiek, nieuwsbericht) te gebruiken als documentatie of feitenmateriaal
  • aanduiding van maatschappelijke relevantie
  • illustratie van je argumentatie

Bekijk ook de LibGuide over het gebruik van Wikipedia in de wetenschap.