Skip to Main Content
Universiteitsbibliotheek – LibGuides

Geschiedenis van de Wijsbegeerte: Introductie

Training zoeken en gebruiken van bronnen in de Wijsbegeerte

Vaardighedenonderwijs Geschiedenis van de Wijsbegeerte

Je vindt zes opdrachten onder de tabbladen van deze LibGuide.Bij alle opdrachten gaan we uit van de Franse filosoof, René Descartes. Je gaat door de opdrachten een strategie leren toepassen die je na de instructie kunt inzetten voor het onderwerp van jouw referaat.

De Universiteitsbibliotheek Binnenstad: veel online, maar ook een gebouw

Veel informatiebronnen kun je tegenwoordig online verzamelen en lezen, waar je ook bent. Maar nog niet alles. Voor sommige zaken moet je nog naar de bibliotheek (UB-Binnenstad, Drift 27). Je vindt hier:

  • Servicedesk voor al je vragen
  • Gedrukte boeken en tijdschriften van Geesteswetenschappen, inclusief Wijsbegeerte en Ethiek
  • Collegeplanken 
  • Afhaalplanken voor gereserveerde boeken
  • Selfservice lenen en inleveren
  • Printers en kopieermachines 
  • Werkplekken (vrije en op reservering)
  • Studiecabines en overlegruimtes
  • Loungeruimtes
  • Restaurant/koffiebar Lodewijk
  • Fietsenstalling onder het binnenplein

Ga naar de Universiteitsbibliotheek in het Utrecht Science Park (Uithof) voor gedrukte boeken en tijdschriften van theologie, bèta en gamma disciplines.

Hoe werkt deze Libguide?

Deze Libguide is ontwikkeld voor het vak Geschiedenis van de Wijsbegeerte. Je leert zoeken naar boeken, tijdschriften, artikelen, websites en hoe je je literatuur kunt bewaren en citeren.

In de linkerkolom van ieder tabblad vind je opdrachten, in de rechterkolom staan tips voor het maken van de opdrachten.
Tijdens het werkcollege ga je aan het werk met de opdrachten. Voor een deel doe je de opdrachten in de boekencollectie Wijsbegeerte.

Wil je ons laten weten wat je vond van deze trainingslibguide? Laat je feedback graag op het tabblad Feedback en contact. Deze trainingslibguide blijft online na deze instructie. Er is hiernaast nog een hele verzameling LibGuides over verschillende aspecten van het zoeken naar en gebruiken van wetenschappelijke bronnen. Je kunt zo wanneer het jou uitkomt aan het upgraden van je academic skills werken.

Veel succes!

Literatuur opslaan en citeren

Er zijn diverse systemen beschikbaar om literatuur te verzamelen, beheren en volgens citatiestijlen te citeren. 
De Universiteit Utrecht biedt alle studenten RefWorks en Endnote aan (waarvoor een licentie wordt betaald).
Daarnaast zijn er veel open source literatuur referentie tools, zoals Mendeley en Zotero. Zotero hebben we bij deze cursus gekozen om mee te oefenen. Hieronder staat een korte inleiding in dit systeem (in het Engels). 

Je kunt in deze libguide over referentiebeheer alle details lezen over de beschikbare tools en hun functionaliteiten. 

Zotero

Zotero is een gratis gebruiksvriendelijk programma dat je helpt bij het verzamelen, organiseren, citeren en delen van verwijzingen (=referenties) naar - en vaak ook de full text van - bronnen (artikelen, boeken, data etc). 

In Zotero begin je in principe zonder een account en sla je alles lokaal op op je eigen computer/laptop. Om je materiaal te kunnen synchroniseren en delen met anderen moet je een online account aanmaken.

Aangezien je Zotero bibliotheek op je computer staat  is het verstandig om altijd te zorgen voor een goede backup!

Zotero is beschikbaar voor Windows, Mac, en Linux.

 

Recent is een nieuwe release van Zotero uitgekomen, Zotero 7, lees hier meer over in het Zotero blog

Source: Boston College Libraries, https://www.youtube.com/watch?v=s0W2ws-vYDY&feature=emb_logo

Zotero Support:

Zotero installeren:

  • Ga naar Zotero en maak een account. Je hebt een account nodig als je je gevonden publicaties wilt delen en als je Zotero op meerdere apparaten wilt gebruiken.
  • Installeren:
    • UU-medewerker: zie de informatie op het UU intranet (onder Referentiemanagement). Via het softwarecenter ondersteunt ITS nog versie 6. Versie 7 komt daar begin 2025 beschikbaar.
    • UMCU-medewerker: Zotero kan niet geïnstalleerd worden binnen de UMCU omgeving.
    • UU-student: Volg de stappen hieronder voor installeren op je eigen computer
    • Installeren op een eigen Windows computer: Ga naar Zotero download, download en installeer Zotero voor Windows (laatste versie is 7.0). NB het installeren van Zotero op Chromebooks vergt iets meer moeite, installeer eerst Linux op je Chromebook. Zie de helppagina van Zotero.
    • Installeer de Zotero Connector: Ga naar Zotero download en download en installeer de Zotero Connector voor jouw browser (Chrome, Firefox, Edge, Safari.
    • Installeren op een eigen MacBook: Download via de Zotero download page, kies MacOS (NB de connector vereist Safari 15 on macOS 11 Big Sur of een latere versie). Zie: https://www.zotero.org/support/kb/safari_compatibility

      Open de .dmg en sleep Zotero naar de Applications folder. Nadat Zotero is geïnstalleerd kun je de .dmg file verwijderen.
      Activeer de Zotero Connector in Safari via Settings/Instellingen > Extentions/Extensies. Zet het vinkje voor de Zotero extensie.

  • Start Zotero op je computer, ga naar edit>settings en pas daar de volgende instellingen aan
    • Ga naar sync, en maak daar verbinding met je Zotero account (stap 1).
    • Ga naar advanced>Files and Folders en selecteer daar een map op je computer waar je pdf's van artikelen wilt opslaan
  • Activeer de library lookup functionality (=UBUlink) door Zotero-stand-alone te starten en dan in versie 7 onder: edit>settings naar beneden te scrollen tot Locate en daar achter Base url de volgende link te plakken: "https://utrechtuniversity.on.worldcat.org/atoztitles/link?" (mét het vraagteken maar zónder de aanhalingstekens).
    (In versie 6: Edit > Preferences > Geavanceerd >openurl type hier de url)

Het is mogelijk om alleen een online account te hebben en online items aan de bibliotheek toe te voegen. Echter de online bibliotheek is aanzienlijk beperkter in zijn mogelijkheden. Onder andere tekstverwerkingsintegratie, verschillende zoekfuncties, waaronder geavanceerd zoeken, items opslaan in collecties met behulp van de browserconnector, eventuele add-ons die je mogelijk wilt gebruiken, enz. zijn niet mogelijk als je alleen online werkt.

Aan de slag:

Maak een of meerdere mappen (collecties) aan in Zotero. Klik op File > new collection >

Tips & tricks

  • Bij het downloaden van de Zotero extensie in Chrome (Zotero Connector) kan het zijn dat het logo van de Connector in eerste instantie verdwijnt onder het extensie logo van Chrome (het puzzelstukje rechtsboven in beeld). Je kunt de Connector dmv 'pinnen' apart op de taakbalk zetten.
  • Zotero slaat al je data lokaal op, op je computer. Wil je Zotero op meerdere devices gebruiken, bekijk dan de opties voor synchroniseren.
  • Opgeslagen bestanden, zoals pdf's, worden automatisch opgeslagen in de Zotero data directory. Zotero zal ze dan automatisch managen, inclusief deleten als je het het bijbehorende item in je Zotero bibliotheek delete. Je vindt jouw data directory door te klikken op de “Show Data Directory” button in de Advanced tab van je Zotero Preferences window (alles onder de knop Edit).
  • Als je niet wilt dat bij de export de tags (trefwoorden) van de oorspronkelijke publicatie meekomen ga dan naar general en deselecteer de optie automatically tag items.

Voor meer informatie en ondersteuning zie: https://www.zotero.org/support/installation

Zie ook:

Om referenties te kunnen importeren moet je Zotero open hebben staan!

Optie 1: vanuit de bron zelf

Als je online een artikel vindt, dan sla je de titelgegevens en (vaak) de full text op met de browser extensie. Doe dit bij voorkeur vanuit het artikel zelf, dan neem je de meeste informatie mee.

Zotero icon connector

 

Optie 2: vanuit een database of zoekmachine

Als je literatuur zoekt in een zoekmachine (Google Scholar, Scopus etc.) dan kun je ook de resultaten opslaan in Zotero met de browser extensie. Selecteer de publicaties die je wilt importeren in Zotero. Let op! Alleen als er een directe link naar een pdf in de bron aanwezig is, gaat deze automatisch mee naar Zotero. In onderstaand plaatje is dat alleen bij de eerste twee titels het geval. Wees je er ook van bewust dat je vanuit Google Scholar niet altijd de volledige titelgegevens meekrijgt. Controleer deze daarom altijd inje Zotero item.

Zotero in Scholar

Optie 3: Vanuit een ris-bestand

Wil je alle gevonden referenties uit een zoekmachine in Zotero of stap je over van een andere referentiemanager naar Zotero?

  1. Exporteer de referenties uit de zoekmachine of referentiemanager als een ris-bestand.
  2. Importeer de referenties in Zotero (file > import)
  3. Je kunt ervoor kiezen alle geïmporteerde referenties in een aparte collectie te plaatsen, waarbij de naam van de collectie dezelfde is als de bestandsnaam van het geïmporteerde ris-bestand.

Optie 4: Semi-handmatig

Zotero heeft een manier om met enkel een ID een referentie toe te voegen. Gebruik hiervoor het toverstokje, en vul een van de aangegeven IDs in. Zotero zoekt met behulp van het ID de gegevens op en voegt de referntie toe. Controleer zelf of de informatie correct en volledig is.

 

Optie 5: handmatig

Als exporteren vanuit een database niet mogelijk is kun je ook bronnen met de hand toevoegen.
Ga naar  de map waar je de titel wilt toevoegen en ga naar file>new item of gebruik het icoontje. Kies het juiste type (boek, artikel etc) en vul alle relevante gegevens in.

 

Tips & tricks

  • Het icoontje van de browserextensie/Zotero Connector in de taakbalk verandert mee met het soort item type (bjiv een artikel of een resultatenlijst)
  • Komt een pdf niet direct mee, maar vind je er later toch een? Sla de pdf dan op op je computer en voeg toe aan je item met behulp van het paperclipicoontje (Attach stored copy of file)
  • Heb je al een PDF maar nog geen metadata? Gebruik dan de "Retrieve pdf metadata" optie van Zotero. Het werkt niet altijd dus check je metadata en vul aan waar nodig.

Voor meer informatie en ondersteuning zie: 

Collecties

Je kunt je bronnen in Zotero organiseren in Collections, oftewel mappen.

  • Klik met je rechter muisknop op My Library of kies File>New Collection (linksboven) om een collectie te maken.
  • Je kunt vervolgens titels naar deze map slepen.

Je kunt collecties maken op basis van een zoekactie. Bijvoorbeeld om een collectie te maken met alle referenties die een woord bevatten in de titel of abstract of alles met een bepaalde tag. Nieuwe referenties in je bibliotheek die voldoen aan de zoekactie worden automatisch toegevoegd aan die collectie. Ga naar edit>advanced search en sla je zoekactie op.

Zelf informatie aanvullen en full text toevoegen

Klik op een referentie en rechts verschijnen de details van de publicatie.

  • Onder het kopje info vind je de titelgegevens van de publicatie, die je kunt aanpassen.
  •  Bij attachments kun je desgewenst een pdf (full text) van de publicatie toevoegen.
  • Bij tags kun je zelf trefwoorden toevoegen
  • Bij notities kun je eigen opmerkingen, samenvattingen e.d. toevoegen.

Automatisch pdf's zoeken

Zotero kan automatisch pdf's zoeken bij de referenties die je hebt opgeslagen.

  1. Selecteer de referentie(s) waarvoor je een pdf wilt zoeken.
  2. Klik met je rechtermuisknop op de referentie(s) en kies voor find full text.

Let op:

Deze functionaliteit werkt het beste wanneer je op de campus bent of via een VPN-verbinding ingelogd bent op het netwerk van de universiteit.

Download je via deze optie in één keer veel publicaties van dezelfde uitgever, dan loop je het risico dat je toegang geblokkeerd wordt. 

Tips & tricks

  • Je kunt je titels sorteren op verschillende manieren, bijv op titel, auteur of datum waarop de publicatie is toegevoegd. Klik op de kolomtitel om de sortering te wijzigen. Meerdere keren klikken verandert de sorteervolgorde (van a/z naar z/a bijv). Je kunt kolommen toevoegen (zoals Date added, Notes etc) door op het sorteericoontje () te klikken. Zie ook Zotero zelf.

Voor meer informatie en support zie:

  • Kies de optie 'Duplicate items' in de lijst onder My Library.
  • Selecteer vervolgens de titel die je wilt dedupliceren.
  • Zotero zet het item dat de meeste informatie bevat bovenaan als Master Item (het item dat blijft). Wil je toch een andere versie houden selecteer die dan uit de lijst.
  • Kies vervolgens voor Merge items.

 

Voor meer informatie en support zie: https://www.zotero.org/support/duplicate_detection

1. De literatuurlijst

Je kunt een literatuurlijst (bibliografie) maken  van een complete folder/collectie of voor een paar specifieke titels uit een collectie.

- Klik hiervoor in het linker venster op de collectie/folder van je keuze en kies voor "Create Bibliography from Collection" onder de rechtermuisknop (of Ctrl-click bij een Mac), of selecteer een paar specifieke titels en kies voor "Create Bibliography from items"
- Kies vervolgens voor een citatiestijl.
- Klik op OK en zet een vinkje voor Bibliography. Vervolgens kun je kiezen uit:

  • save as RTF (rich text file)
  • save as HTML (voor gebruik in een web browser)
  • copy to Clipboard (waarna je de lijst in elk tekstbestand kunt plakken)
  • print (rechtstreeks naar een printer)

Als je kiest voor RTF of HTML wordt je bibliografie opgeslagen op je computer (in je Downloads folder).

Voor meer informatie zie https://www.zotero.org/support/creating_bibliographies.
Als je meer wilt weten van de citatiestijlen die Zotero biedt ga dan naar https://www.zotero.org/support/styles.

 

2. Citeren in Word

Je kunt je Zotero bibliotheek ook integreren met Word. Je kunt dan in-text citaties toevoegen tijdens het schrijven, waarna de bibliografie aan het eind van je tekst automatisch wordt bijgewerkt. Ook worden aanpassingen en verbeteringen aan items in je Zotero bibliotheek met een simpele handeling ook doorgevoerd in je document.

Om dit te kunnen doen moet de Zotero Word Plug-in geïnstalleerd zijn (let daarbij op dat je Word uit hebt staan tijdens het downloaden), dit gebeurt normaliter automatisch bij het installeren van Zotero.

 https://www.zotero.org/support/word_processor_plugin_installation

Voor meer informatie en ondersteuning zie: https://www.zotero.org/support/word_processor_integration.

 

3. Citeren in Google Docs

Google Docs support is een onderdeel van de Zotero Connector voor Chrome, Firefox, Edge en Safari.
Je moet Zotero open hebben staan om ermee in Google Docs te kunnen werken.

Voor meer informatie en ondersteuning zie: https://www.zotero.org/support/google_docs

4. Citeren in LibreOffice

Je kunt je Zotero bibliotheek ook integreren in LibreOffice.

Voor meer informatie en ondersteuning, zie https://www.zotero.org/support/libreoffice_writer_plugin_usage.

Tips & tricks

  • Heb je ict problemen met deze plugins, neem dan contact op met de IT Service desk
  • In Zotero heb je ook de optie om eenvoudige (html) overzichten te maken van de item metadata, notes en attachments van geselecteerde items. Je kunt deze printen, op het web zetten of e-mailen Zie Reports

De optie om groepen aan te maken in Zotero biedt een goede manier om collecties te delen en samen te werken binnen een project of cursus.

In Zotero begin je in principe zonder een account en sla je alles lokaal op, op je eigen computer/laptop. Om je materiaal te kunnen delen (en om het te kunnen synchroniseren) moet je een online account aanmaken.

  1. Ga naar Zotero Online, create a new group
  2. Kies een naam voor je groep en stel de membership settings in (private, public closed, public open)
  3. Voeg deelnemers toe aan je groep.

Als je je groep nog niet terug ziet in Zotero, kies dan rechtsboven voor synchroniseren (met het pijltjes icoon).

Je kunt een groep altijd verlaten via de Leave button linksboven op de groepspagina.
Alleen een groepseigenaar kan een groep verwijderen. Log hiervoor in op Zotero Groups, ga via "Manage profile" naar de "Group Settings" pagina en kies voor 'delete'. 

Er zijn geen beperkingen in het aantal leden in een groep. Groepen zijn afgezonderd van je gewone, persoonlijke, collecties in My Library, dus je kunt deze naast elkaar laten bestaan. Je kunt items van de ene naar de andere groep slepen.
NB. Omdat de collecties los staan van elkaar worden aanpassingen in een item in een groep niet automatisch doorgevoerd in datzelfde item in een andere groep.

Voor meer informatie zie https://www.zotero.org/support/groups 

Zie ook:

Zotero slaat al je data lokaal op, op je computer. Wil je Zotero op meerdere devices gebruiken, bekijk dan de opties voor synchroniseren.

Het is verstandig om regelmatig een back up te maken van je Zotero database. Synchroniseren is niet voldoende.

Let op: gebruik Zotero niet in combinatie met online opslagdiensten, zoals Dropbox of OneDrive.

Je kunt je referenties ook exporteren  door op het item of de collectie te klikken met de rechtermuisknop en te kiezen voor Export Collection of Export Items. Je kunt ook je hele library exporteren naar een bestand door in het Files menu te kiezen voor Export Library, kies een exportformat (bijv RIS of BibTex) en sla het bestand op. Je kunt dit bestand later (of in een ander programma) weer importeren.

Zie ook: 

Heb je vragen over Zotero? Neem contact op met de universiteitsbibliotheek.

Zie ook: Zotero Frequently Asked Questions

Ik heb onvoldoende opslagruimte

Zotero biedt standaard 300MB opslagruimte voor het online opslaan van documenten (b.v PDFs).  Dit is voldoende voor het opslaan van 200-250 tijdschriftartikelen. Is dit niet voldoende, dan heb je de volgende opties:

  • Synchroniseer alleen referenties, niet documenten. Deze optie vind je onder edit>settings>sync. Documenten die je opslaat zijn alleen beschikbaar op je computer, niet via de online omgeving van Zotero en/of andere apparaten.
  • Sluit een persoonlijk abonnement af voor extra opslagruimte. De kosten zijn beperkt en documenten die je opslaat blijven niet alleen beschikbaar op je computer, maar ook via de online omgeving van Zotero.
  • Kies voor opslag van je documenten in SurfDrive via een zogenaamde webdav verbinding. Deze oplossing is kosteloos en de opslagruimte is meer dan voldoende (1TB). Nadeel van deze oplossing is dat je de PDFs niet kunt benaderen vanuit de online omgeving van Zotero, maar alleen via het desktop programma of bijv. Zoo for Zotero (Android). Lees meer hieronder.

 

Bestanden opslaan op SurfDrive ipv Zotero via WebDAV.

Met deze oplossing sla je bestanden (PDFs) op bij SurfDrive in plaats van Zotero en heb je daarmee meer opslag tot je beschikking.

  1. Maak een SurfDrive account aan (wanneer je die nog niet hebt)
  2. Maak op SurfDrive een aparte map aan voor je Zotero bestanden en noem die zotero (geen hoofdletters!)
  3. Stel WebDav in op je SurfDrive account (WebDAV setup)
    Belangrijk: kopieer de URL, gebruikersnaam en het wachtwoord, omdat je die bij de volgende stap moet invoeren in Zotero. 
  4. Ga in Zotero naar edit>settings>sync. Kies voor Sync attachment files in My Library using WebDAV en vul daar de gegevens in die je bij de vorige stap hebt gekopieerd.
    Kies hier ook wat je doet met bestanden die je opslaat in Group libraries. Sla je die op via Zotero storage, dan blijven ze toegankelijk voor anderen met toegang tot je Group library. Kies je niet voor Zotero storage, dan worden deze bestanden opgeslagen in SurfDrive en zijn ze alleen toegankelijk voor jou.
  5. Optioneel: Ga nogmaals naar  edit>settings>sync en kies voor het tabblad reset. Kies daar voor de optie Reset File Sync History. Alle bestanden die je al hebt opgeslagen worden opnieuw gesynchroniseerd, maar nu via de nieuwe instellingen (WebDAV). Doe je dit niet, dan blijven deze bestanden bij Zotero staan en worden ze niet opgeslagen bij SurfDrive.

Met dank aan Oskar van der Wal.

Selecteer alle referenties zonder pdf

Wil je weten voor welke referenties in je bibliotheek je nog geen pdf hebt? 

De makkelijkse optie: sorteer de referenties op de kolom attachments.

 

Een wat lastigere optie is het maken van een automatische zoekmap. Dit werkt alleen in 2 stappen via Edit - Advanced Search:

  1. Maak een zoekactie voor alle referenties met een pdf als bijlage en sla deze op. Vink daarbij de optie Include parent and child items of matching items aan.
  2. Maak opnieuw een zoekactie aan voor alle referenties die niet in de zojuist opgeslagen zoekactie (collectie) zitten. Vink daarbij de optie Show only top level items aan.

Je hebt nu links in het menu twee mappen, eentje met alle referenties met een pdf als bijlage en eentje met alle referenties zonder pdf als bijlage.

Zotero trouble shooting

If you have problems using Zotero, ask a fellow student or send an email to the subject librarian Chelsea Crane. Recurring issues will be added to this list.

  • Cannot install Zotero 5.0 (e.g. on a Chromebook or a public computer)
    You can use Zotero without the downloaded/standalone version, and only work with the online version. Just create an account at zotero.org. NB! The online library is significantly more limited in its capabilities.

  • Zotero does not seem to be compatible with Safari
    The newest version of Safari is not compatible. Zotero is in the process of updating the Safari connector. For up-to-date information visit the page on system requirements here.

  • Cannot add a title to Zotero
    Zotero probably can't "read" the web page you're on. Try to find the same title in Google Scholar or WorldCat and import it from there. 

  • Cannot add a title from library catalogue to Zotero
    Importing a title doesn't always work on the title description page for a single publication. In the menu at the top op the page choose 'titellijst / results list' and import the title from there. 

  • Cannot add a pdf to a publication (in a Group)
    Go to Zotero Groups and change the 'library settings'. The 'file editing' should be changed to 'any group member'.

  • Zotero 5.0 has a Dutch interface, I want to change this to English.
    In edit|preferences on the 'advanced' tab, change the language to English.