Nepnieuws, fake berichten, satire en hoaxes bestaan al heel lang, maar de verspreiding ervan gaat razendsnel sinds de opkomst van sociale media. Iedereen kan tegenwoordig content plaatsen op internet. Daardoor lijken de grenzen tussen nieuws, nepnieuws en advertenties te vervagen. Pas op met het gebruik van neppublicaties en satire in de wetenschap. Het gebruik ervan is niet uitgesloten, maar wees je bewust van de betrouwbaarheid ervan.
Hoe je nepnieuws herkent kun je lezen op de website van de Rijksoverheid en op https://www.mediawijsheid.nl/nepnieuws/.
Niet alle tijdschriften die zich voordoen als wetenschappelijk zijn te goeder trouw.
Als je met algemene zoekmachines naar wetenschappelijke artikelen zoekt kun je onverhoopt terechtkomen op de site van een zogenaamd rooftijdschrift, ook wel predatory journal genoemd. Dit zijn tijdschriften die geen of heel slechte kwaliteitscontrole doen in de vorm van peer review en die vooral uit zijn op auteurs die, tegen betaling, snel willen publiceren. De websites van die tijdschriften zien er soms amateuristisch uit, maar vaak zijn ze lastig te herkennen.
Als je twijfelt is het vooral voor Engelstalige tijdschriften het beste om te controleren of het tijdschrift voorkomt in wetenschappelijke databases als Web of Science, Scopus of de Directory of Open Access journals. Ook kun je kijken of de bibliotheek een (digitaal of gedrukt) abonnement op het tijdschrift heeft. Is dat allemaal niet het geval, dan hoeft het tijdschrift nog geen rooftijdschrift te zijn, maar moet je wel iets meer op je hoede zijn. Los van het tijdschrift waar iets in staat zul je natuurlijk altijd zelf nog op artikelniveau de inhoud moeten evalueren met de in deze gids geboden tips.
Vraag de bibliotheek om hulp als je blijft twijfelen.