Zoeken voor een klinische vraag: Snel aan de slag

Bij het beantwoorden van een klinische vraag volgens de Evidence-Based Medicine (EBM) methode wordt gericht gezocht naar wetenschappelijk bewijs in de literatuur.

Op basis van het gevonden bewijs wordt een antwoord geformuleerd op de vraag.

Dit antwoord kan, samen de klinische expertise van de arts en de voorkeuren/waarden van de patiënt, worden gebruikt bij het nemen van klinische beslissingen.

Voor een klinische vraag kan gezocht worden in verschillende bronnen, bijvoorbeeld:

• Formuleer een goede zoekvraag waarin de verschillende aspecten van je onderwerp benoemd worden. Zoek vervolgens op al deze aspecten.
• Gebruik (vak)specifieke zoektermen, synoniemen en trefwoorden voor elk aspect van je zoekvraag.
• Gebruik evt. methodologische zoekfilters (Clinical Queries in PubMed) om je zoekresultaat in te perken op het type vraag (therapie, diagnose, prognose, etiologie).
• Gebruik citatiezoeken (volgen van citaties en verwijzingen) om relevante artikelen op het spoor te komen.
  

Een goed uitgevoerde systematic review (bv. in de Cochrane Library) heeft in principe de hoogste bewijskracht.

Critically Appraised Topics (CATs) zijn vaak minder uitgebreid in opzet dan systematic reviews; mits zorgvuldig uitgevoerd is de bewijskracht goed.

De bewijskracht van individuele studies (bv. in PubMed) varieert met het type studie: randomized controlled trials (RCTs) hebben een hogere bewijskracht dan cohort studies, maar zijn vaak alleen beschikbaar voor therapeutische vragen. 

NB: Richtlijnen zijn vaak een combinatie van evidence-based aanbevelingen en expert opinion.

Deze LibGuide is tot stand gekomen in samenwerking met het UMC Utrecht.

Er zijn verschillende termen in omloop voor het beantwoorden van een klinische vraag volgende de EBM-methode:

• CAT: Critically Appraised Topic. De CAT is een verplicht onderdeel binnen het opleidingsplan van medisch specialisten (AIOS).
• PICO: Eigenlijk een afkorting voor de verschillende onderdelen van een klinische vraag (Patient-Interventie-Comparison-Outcome), maar wordt soms ook gebruikt als synoniem voor CAT.
• Vraag van de Week: de invulling die binnen de opleiding Interne Geneeskunde in het UMC Utrecht wordt gegeven aan de CAT.

• systematic review
  literatuuroverzicht volgens expliciete en reproduceerbare methoden voor de selectie en beoordeling van individuele studies
• meta-analyse:
  systematic review met naast een beschrijvende, ook een kwantitatieve vergelijking van de resultaten van individuele studies
  
• randomized controlled trial
  experimentele studie waarin proefpersonen aselect worden toegewezen aan de behandel- of controlegroep
• cohort study
  observationele studie waarbij proefpersonen met en zonder een risicofactor  in de tijd gevolgd worden, met als uitkomst het al dan niet optreden van een bepaalde aandoening.
• case-control study (patiëntcontrole studie)
  observationele studie waarbij een groep patiënten vergeleken wordt met een gezonde controlegroep, en gekeken wordt naar het bestaan van risicofactoren in het verleden.