Training Diergeneeskunde Literatuur zoeken, vinden, selecteren, beheren, gebruiken: 5. Selecteren; bronnen beoordelen

Kenmerken van een relevante bron:

• Is niet achterhaald

• Helpt bij het beantwoorden van een (deel-)vraag

• Heeft een hoofdvraag die tenminste deels overeenstemt met je eigen vragen

• Gaat over een vergelijkbaar onderzoeksobject als jouw vraag. (Het onderzoeksobject kan van alles zijn: een periode, persoon, groep, gebied, stof, ziekte, proces etc.)

• Beschouwt  het onderzoeksobject in een vergelijkbare context als in jouw vraag het geval is

Wetenschappelijkheid kun je op diverse manieren wegen:

Is de publicatie vóóraf beoordeeld door deskundigen?

• redactie: is bij wetenschappelijke tijdschriften strenger dan bij niet-wetenschappelijke tijdschriften
• peer review: veel wetenschappelijke tijdschriften vragen deskundigen een (blind) oordeel over een manuscript
• zoeksysteem: wetenschappelijke zoeksystemen nemen vaak alleen artikelen op uit hoogwaardige, peer reviewed, tijdschriften
• financier: sommige tijdschriften vereisen dat bij onderzoek wordt aangeduid wie het gefinancierd heeft (bv. bij artikelen over medicijntests)

 

In wat voor tijdschrift staat de publicatie ?

De 'impact factor' - een soort rapportcijfer - van het tijdschrift  waarin de publicatie is verschenen, kun je ook mee laten wegen.

Daar staat tegenover dat die impact factor voor het hele tijdschrift geldt, dus niet voor de individuele artikelen.

 

Hoe wordt de publicatie achteraf beoordeeld door deskundigen?

• citaties: wordt het stuk vaak geciteerd (rekening houdend met hoe lang het al beschikbaar is)
• (boek)besprekingen: zijn de recensies positief?

 

Wat vinden de lezers ervan?

• Wat zeggen lezers over deze publicatie? 

Bekijk het filmpje en installeer de bookmark

   

 

 

Wat vind je er zelf van?

Kijk vooral naar:

• Werkkring (affiliatie) van de auteur geeft soms wat extra zekerheid over wetenschappelijk niveau, bijvoorbeeld een (gerenommmeerde) universiteit of belangrijk onderzoeksinstituut
• Helderheid: zijn vraagstelling en conclusies expliciet vermeld?
• Methoden & verantwoording: hoe heeft men het onderzoek aangepakt, waar komen gegevens vandaan?
• Literatuurverwijzingen: op welke inzichten baseert men zich?
• Doelgroep: voor wie is de publicatie bedoeld?

En speciaal bij websites:

• Datering
• Duideijkheid over bronnen, en wie er verantwoordleijk is voor de inhoud
• Niveau van het taalgebruik en tekstverzorging

'Bewijskracht' van bevindingen wordt mede bepaald door het type onderzoek.

Voordat je de bevindingen in een artikel kritisch gaat beoordelen moet je dus eerst vaststellen om wat voor onderzoek het in dat artikel gaat.

• (Systematic) Reviews hebben doorgaans de hoogste bewijskracht
  • Systematic Review: beschrijvend literatuuroverzicht voor beoordeling van individuele studies, uitgevoerd volgens expliciete en reproduceerbare methoden.
  • Meta-analyses: kwantitatieve vergelijking van de resultaten van individuele studies, vaak als uitvloeisel van een Systematic Review
  • Critically Appraised Topics zijn qua opzet vergelijkbaar met Systematic Reviews, maar zijn minder uitgebreid en komen niet volgens een vast stramien tot stand.Mits zorgvuldig uitgevoerd komen ze qua bewijskracht in de buurt van Systematic Reviews

 

• Experimentele studies  zijn doorgaans alleen beschikbaar voor therapeutische vragen.
  • Randomized Controlled Trial: studie waarin de deelnemers aan een experiment aselect worden toegewezen aan de behandel- of controlegroep.

 

• Observationele studies zijn minder geschikt.voor beantwoording van klinische vragen
  • Cohort study: studie waarbij de deelnemers aan een proef [meestal met en zonder een risicofactor] in de tijd gevolgd worden, met als uitkomst het al dan niet optreden van een bepaalde aandoening.
  • Case-Control study (patiëntcontrole studie): studie waarbij een groep patiënten vergeleken wordt met een gezonde controlegroep, en gekeken wordt naar het bestaan van risicofactoren in het verleden.

 

Een heel geschikte tool voor afweging van gevonden informatie op basis van het type bron ('Critically appraising the evidence for validity' is: https://knowledge.rcvs.org.uk/evidence-based-veterinary-medicine/ebvm-toolkit/