Skip to Main Content
Universiteitsbibliotheek – LibGuides

Biologie: Academisch Schrijven: Zoekstrategie - theorie

Informatievaardigheden voor biologen in drie werkcolleges

Inleiding zoekstrategie

Een zoekstrategie is een manier om efficient informatie te vinden die je nodig hebt om je onderzoeksvraag te beantwoorden.

Met een zoekstrategie ga je systematisch te werk, waardoor je relevante informatie vindt. Door gericht te zoeken krijg je gerichte resultaten terug en ben je minder tijd kwijt met het lezen van irrelevant materiaal.

Wel OR geen haakjes AND why NOT

Eén zoekstring voor de hele vraag is een heel gepuzzel en levert niet altijd wat je wenst

Eén ZOEKSTRING voor de hele vraag bestaat uit een combinatie met OR en AND van alle zoektermen, gescheiden of juist samen genomen met behulp van haakjes of aanhalingstekens of dergelijke, al naar gelang wenselijk.

MAAR PAS OP: de afspraken hierover zijn niet uniform! Haakjes, apostrof, accolades: alles is mogelijk, en niet persé hetzelfde in een ander zoeksysteem. Zo'n string levert daardoor soms iets anders op dan je verwacht...

Vergelijk de resultaten met onderstaande zoekstrings in PubMed:

 

vaccination AND swine flu OR H1N1

vaccination AND

(swine flu OR H1N1)

  • TOTAAL 16.486 artikelen = de som van:
    • 372 artikelen waarin de woorden ‘vaccination’ en ‘swine flu’ beide voorkomen
    • 16.356 artikelen waarin de term ‘H1N1’ voorkomt, maar die misschien helemaal niet over vaccinatie gaan
  • TOTAAL 3.614 artikelen = de som van:
    • 127.152 artikelen over vaccinatie
    • 17.396 artikelen over ‘swine flu’ of  ‘H1N1’

Zoekstrategie: wat, waar, hoe?

Voor een effectieve zoekstrategie kun je jezelf 4 vragen stellen:

1.    Wat zoek ik?
a. Over welk onderwerp zoek je informatie?
b. In welk type document kun je die informatie vinden?
Formuleer dan een goede zoekvraag met de meest geschikte zoektermen.

2.    Waar zoek ik
Kies de geschikste databank/catalogus/website en die keuze is weer afhankelijk van het antwoord op vraag 1a en b. De bibliotheek geeft per vakgebied toegang tot zoeksystemen.

3.    Hoe zoek ik?
a. Zoek efficiënt: gebruik relevante zoektermen in de juiste combinatie en benut de functionaliteit van de databank/zoekmachine;
b. Er zijn verschillende zoekmethodes. De bibliografische/systematische methode (met zoektermen zoeken in wetenschappelijke zoekmachines) en de sneeuwbal/citatiemethode (uitgaan van iets wat je al hebt) zijn de belangrijkste. Hoe je deze methodes precies kunt inzetten, hangt af van de mogelijkheden die het zoeksysteem biedt.

In de LibGuide Zoekstrategie lees je meer over het opzetten van een zoekstrategie.

4.    Hoe selecteer/beoordeel ik?
a. Geeft de gevonden informatie antwoord op je onderzoeks(deel)vraag en
b. Is de kwaliteit van deze informatie goed?
Ga voor antwoorden op deze vragen naar de LibGuide Bronnen evalueren.

Hoe doe je dat, 'gestructureerd' zoeken?

Om relevante informatie voor je eigen review te vinden moet je gestructureerd zoeken

Als je in een database meer dan één zoekterm gebruikt, dan zoeken de meeste zoekmachines hetzij (a) naar documenten waar alle genoemde termen in voorkomen, dan wel (b) naar documenten waarin tenminste één van de termen voorkomt.

Dat leidt nog al eens tot teleurstelling:

  • bij (a): te weinig resultaten, soms alléén ongeschikte 
  • bij (b): veel te veel resultaten, en de meeste ongeschikt

Een goede gestructureerde zoekstrategie bouw je door de verschillende onderelen eerst afzonderlijk te zoeken en daarna bij elkaar te voegen. Als je hiervoor de 'Advanced search' gebruikt van bijvoorbeeld PubMed, hoef je bijna niet op haakjes en AND of OR te letten.

 

Ga te werk volgens een beproefd schema:

(a) Begin met één deelvraag

(b) Zoek per element; combineer alle zoektermen voor dát element met de 'operator' OR

(c) Combineer elementen  met de 'operator' AND 

(d) Hergebruik de subsets van de verschillende elementen in andere deelvragen

Zoeken voor je eigen onderwerp

Je weet nu goed hoe je zoekt naar een gegeven artikel. In de volgende pagina's krijg je informatie over systematisch zoeken naar een onderwerp. Op de laatste pagina van dit werkcollege staat het formulier dat je moet invullen. Tijdens het college kun je oefenen en vragen stellen.