Skip to Main Content
Universiteitsbibliotheek – LibGuides

Geschiedenis van de Wijsbegeerte: Teksten en studies

Training zoeken en gebruiken van bronnen in de Wijsbegeerte

Opdracht 1

1.1  Welke grote gedrukte edities van René Descartes vind je in de bibliotheek?
Het gaat hier dus om de primaire literatuur. Denk aan: uitgaven van de volledige werken, in de oorspronkelijke taal en/of in vertaling; of uitgaven van de voornaamste werken.

1.2. Zoek naar digitale teksten van René Descartes, in de oorspronkelijke taal of in vertaling. Probeer de kwaliteit te beoordelen.
Gaat het om:
- een uitgave in de oorspronkelijke taal of een vertaling?
- een complete tekst of delen/fragmenten?
- een geannoteerde uitgave?. 

1.3. Zoek naar studies over René Descartes. Hier gaat het dus om de secundaire literatuur. Kun je ook biografieën van Descartes vinden?

1.4 Sla je resultaat op in Zotero. 

Collectie Wijsbegeerte

De collectie Wijsbegeerte (opent in pdf) vind je in de Universiteitsbibliotheek Binnenstad. 

De boeken staan op een systematische manier geordend in de kast:

  1. Naslagwerken (opent in pdf) zoals encyclopedieën, biografische lexica, bibliografieën.
  2. Systematiek van de Wijsbegeerte
  3. Geschiedenis van de Wijsbegeerte (per periode en op taalgebied), inclusief werken van en over  individuele filosofen. 
  4. De collectie Ethiek (opent in pdf) staat naast die van Wijsbegeerte.

Gedrukte en digitale uitgaven

Zo vind je teksten van een filosoof (de primaire literatuur) en studies over een filosoof (de secundaire literatuur) in zowel gedrukte boeken als e-books:

  • bezit van de UB Utrecht via de lokale WorldCat  (vink aan: Utrecht University Library)
  • bezit van bibliotheken in Nederland via de lokale WorldCat (vink aan: Libraries in the Netherlands).
    Is een titel niet aanwezig in Utrecht maar wel in een andere Nederlandse bibliotheek, dan kun je die vaak bestellen. Informeer bij de balie over deze dienst: IBL (Interbibliothecair Leenverkeer/ Engels:ILL/InterLibrary Loan).
    Je mag als student ook gratis in een andere UB's boeken lenen, mits je daar eerst een pasje voor hebt laten maken.  
  • bezit van wereldwijde bibliotheken via de lokale WorldCat  (vink aan:Libraries Worldwide). Dit is interessant om titels op te sporen, maar minder handig om ze in handen te krijgen.Bij titels die niet in Nederland zijn, kun je een aanschafwens sturen naar de bibliotheek: bibliotheek@uu.nl. Maar verifiëer in dat geval altijd eerst of je de tekst toch niet elders digitaal in handen kunt krijgen. 

Utrechtse Worldcat catalogus

De Utrechtse Worldcat catalogus is nu de beste zoekmachine voor wetenschappelijke e-books waar je als UU'er toegang toe hebt. Hier staan verwijzingen van alle boeken in bezit van de Universiteitsbibliotheek Utrecht, zowel de papieren boeken als de e-books.

Over veel van die boeken vind je ook op andere plekken informatie, maar hiermee kunt je het papieren boek nog niet mee lenen (of het e-book niet openen). Raadpleeg daarom altijd WorldCat om zeker te weten of je een boek kunt lenen of inzien. 

Papieren  boeken zijn doorzoekbaar via de titel en enkele trefwoorden. Bij e-books doorzoek je meestal óók de inhoudsopgave en/of samenvatting. Gebruik voor het beste resultaat slimme zoektechnieken. Doe je dat niet, dan loop je het risico om veel nuttige bronnen te missen! Alle details staan in de LibGuide over WorldCat..

Primaire werken: digitale teksten

Grote tekstverzamelingen zijn onder andere te vinden in de Zoeksystemen op de website van de Universiteitsbibliotheek Utrecht:

  • Past masters: tekstedities en vertalingen van veel filosofen, onder wie Descartes, Hobbes, Spinoza, Leibniz, Locke, Hume, Berkeley
  • Gallica: gemaakt door de Bibiliothèque Nationale de France, biedt veel filosofische teksten, waaronder handschriften en oude drukken
  • Philological museum: met: Bibliography of Neo-Latin texts on the web. Neolatijnse tekstenwaaronder filosofische.

Op internet zijn natuurlijk ook veel vrij toegankelijke websites te vinden met tekstverzamelingen. Hieronder wat voorbeelden, overigens van wisselende kwaliteit:

Voor meer tekstverzamelingen zie: Oude drukken

Google Books

Google Books is een zoekmachine waarin je (gegevens over) meer dan 20 miljoen boeken kunt vinden. Boeken in Google Books komen daarin via het scanprogramma dat Google bij >20 grote bibliotheken uitvoert en via uitgevers die hun boeken zelf uploaden. Zo kun je  met Google de volledige tekst van boeken doorzoeken. Echter lang niet altijd is die volledige tekst ook bij Google Books zelf te lezen. Het hangt af van auteursrechten en toestemming van uitgevers. Vooral oudere boeken waarvan het auteursrecht is verlopen zijn ook in hun geheel te lezen bij Google Books.

Gebruik Google Books naast de Utrechtse ingang van WorldCat (waar zowel Utrechts als wereldwijd bezit kan worden gevonden) voor:

  • Achterhalen van titel/auteur van boeken waarin je onderwerp slechts een deel (hoofdstuk, paragraaf) van de inhoud is;
  • (Met wat geluk) lezen van de gehele tekst van (delen van) boeken die de Universiteitsbibliotheek niet heeft (maar je kunt de UB ook verzoeken een boek aan te schaffen: dat gaat soms erg snel);
  • Via de extra gegevens die Google Books bij een boek vermeldt (citaties, related titles) op het spoor komen van meer boeken over hetzelfde onderwerp.

Als je relevante titels in Google Books hebt gevonden kun je deze vervolgens met de titel in de Utrechtse ingang van WorldCat opzoeken om de volledige tekst in handen te krijgen.

De Libguide Zoekstrategie>Waar zoek ik boeken   biedt meer informatie over het werken met Google Books.