Zoekstrategie: Waar zoek ik?

Artikelen in wetenschappelijke tijdschriften kunnen worden geciteerd. Dat wil zeggen dat een auteur gebruikt maakt van een artikel als bron voor zijn of haar eigen werk. De gebruikte artikelen worden dan vermeld in de literatuurlijst/bibliografie van het nieuwe artikel. 

Je kunt artikelen dus ook vinden via deze literatuurlijsten, dat noemen we ook wel sneeuwbalzoeken.
Je kunt ook actief op zoek gaan naar artikelen die een gevonden bron citeren, dat noemen we citatiezoeken.
(zie ook Zoekmethodes)

Er zijn gespecialiseerde citatiedatabases, zoals Scopus en Web of Science, maar ook in Google Scholar kun je goed citatiezoeken.

Je kunt citaties ook gebruiken om tijdschriften te ontdekken die over jouw onderwerp publiceren. Ga bijvoorbeeld naar de Journal Citation Reports. 

Zoek hierin naar een bekend tijdschrift in je vakgebied en klik vervolgens op Cited Journal Data en Citing Journal Data. Daaronder vind je lijsten van tijdschriften die citaties bevatten naar het bij jou al bekende tijdschrift of juist door het al bekende tijdschrift veel geciteerd worden. Zo ontdek je een netwerk aan verwante tijdschriften waarbinnen je naar artikelen over jouw onderwerp kunt gaan zoeken.

Vaak ben je specifiek op zoek naar peer-reviewed artikelen.

Peer review is een manier om de wetenschappelijkheid van een artikel te waarborgen. Bij peer review wordt een artikel voor publicatie anoniem door vakgenoten gelezen en beoordeeld. Vaak kun je deze informatie vinden op de website van het tijdschrift (About this journal' o.i.d.). Zie ook de libguide Evalueren.

Er zijn verschillende manieren om te zoeken naar peer-reviewed artikelen:​

• Sommige zoeksystemen bevatten alleen maar artikelen uit peer-reviewed tijdschriften, bijv. Scopus, Web of Science en veel vakspecifieke databases. Lees hiervoor de informatie van de database zelf.
• In sommige zoeksystemen kun je filteren of limiteren op peer-reviewed artikelen. Let op: niet in alle zoeksystemen is deze optie betrouwbaar. In WorldCat bijvoorbeeld bestaat deze optie ook, alleen zijn niet alle peer-reviewed artikelen even goed beschreven en is de filteroptie hier dus niet goed bruikbaar.

Krantenartikelen kun je vinden in gespecialiseerde krantenarchieven zoals:

• Delpher voor Nederlandse kranten tot 1995
• Nexis Uni voor Nederlandse en buitenlandse kranten vanaf ca. 1995 tot nu (voor hulp bij zoeken zie de UB website)
• Meerdere andere archieven die kranten bevatten. Sommige zelfs met opties voor text mining. Zie het overzicht van zoeksystemen en beperk tot soort "nieuws en kranten"

Google Books is met miljoenen gescande boeken de meest bekende full text database. In Google Books vind je zowel wetenschappelijke als niet-wetenschappelijke boeken. De weergave varieert van volledige/gedeeltelijke tekst tot enkel titelgegevens.

Zoeken in Google Books (.nl)
Zoeken in Google Books(.com)

Zoeken in Google Books werkt net als zoeken in de Google zoekmachine. Uitgebreide informatie over zoeken en tools vind je in de helpfunctie. Hier kun je ook doorklikken naar advanced search voor uitgebreidere zoekmogelijkheden.

Tips:

• Tik je zoektermen in bij With all of the words 
• Rouleer de volgorde van je woorden ook eens, dat maakt verschil
• Heb je eenmaal een boek gevonden, kijk dan bij de Related books
• Je kunt in Google Books van ‘free books’ een pdf opslaan of je boeken bewaren in Mijn bibliotheek/My Library (alleen met een Google account). Je kunt hier o.a. ook notities toevoegen, boeken markeren als gelezen/nog te lezen en lijsten maken en delen.

Een boek 'in handen' krijgen vanuit Google Books:

Klik (indien aanwezig bij het gezochte boek) onder "Dit boek in gedrukte vorm bestellen"/'Get this book in print' op de link "Zoeken in een bibliotheek"/'Find in a library'. Je komt dan in WorldCat.org. Je kunt  daar zien of het boek aanwezig is in de collectie van de Universiteitsbibliotheek Utrecht en in die van duizenden andere bibliotheken wereldwijd.

Er zijn zoals bij veel Google sites duidelijke verschillen tussen de .nl en de .com versie:

• Ranking: de Nederlandse versie plaatst Nederlandstalige boeken hoger in de resultatenlijst, en andersom! Dit speelt vooral bij het zoeken op eigennamen die in beide talen gelijk zijn;
• Onderwerpstermen: in de .com versie kun je ook op subject/onderwerpsterm zoeken;
• Boekhandellinks: de Nederlandse versie heeft ook links naar Nederlandse boekhandels;
• Google eBooks: in de Nederlandse versie kun je kiezen om alle boeken te zien of alleen "Google eBooks". Het advies is hier altijd te kiezen voor "any books".

Als je op zoek bent naar een bepaald onderwerp, is het handig om in de full text van boeken te kunnen zoeken. 
Google Books is, met miljoenen gescande boeken, de meest bekende full text database.

Andere handige zoeksystemen voor full text boeken zijn: 

• Delpher, database van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag met Nederlandse boeken
• Europeana
• Internet Archive
• Project Gutenberg
• Hathi Trust, alle gedigitaliseerde boeken van Amerikaanse (universiteits)bibliotheken, waaronder ook de door Google gescande boeken
• OA databases, bijvoorbeeld de Directory of Open Access Books: DOAB
• of probeer Zoeksystemen van de Universiteitsbibliotheek Utrecht, filter bij Types op tekstbestanden en klik op Search

Artikelen verschenen als hoofdstuk in boeken ('edited volumes', 'bundels', 'readers') zijn niet altijd makkelijk te vinden.
Het makkelijkst is natuurlijk het boek (liefst e-book) te zoeken waar het hoofdstuk/artikel in is gepubliceerd.

In sommige zoeksystemen kun je zoeken naar hoofdstukken uit boeken met behulp van filters of limits.
Meestal krijg je filters pas te zien nadat je een zoekactie hebt uitgevoerd, soms kan je een publicatietype ook al vooraf selecteren (limits). En bekijk ook eens de Advanced Search opties van je database.

Voorbeelden:

• WorldCat: filter Materiaalsoort: Hoofdstuk (Chapter);
• Scopus en Web of Science: zoekfilters (limits) op documenttype 'Book Chapter(s)';
• Vakspecifieke zoeksystemen: filter op publicatietype, vaak: 'Chapter' of 'Book Chapter'.
• Met Google Books doorzoek je vaak de full text van boeken en kun je er achter komen of/dat een artikel/hoofdstuk in een bepaald boek staat.

Hieronder een paar tips voor het zoeken naar boekbesprekingen:

• Ga naar de pagina zoeksystemen bij de Universiteitsbibliotheek Utrecht en beperk tot soort: boekbesprekingen
• Voor boekrecensies in kranten kun je zoeken in de krantenbank Nexis Uni 
• Of kijk voor boekrecensies uit Nederlandse kranten van vóór 1995 in Delpher
• In algemene zoeksystemen kun je proberen te zoeken op de boektitel in combinatie met het woord 'review' of '(boek)bespreking'

Veel organisaties plaatsen de rapporten die zij uitgeven op hun eigen website. Vaak zijn deze publicaties vrij toegankelijk en te vinden via de grote webzoekmachines zoals Google of Bing.
Je kunt bij het zoeken gebruik maken van de volgende tips:

• Bestandstype filter: Zoek met termen die je onderwerp beschrijven en stel daarbij als filter voor bestandstype: climate change filetype: PDF in (via het 'advanced search' scherm). Dit zorgt voor decimering van het aantal resultaten én beperking tot de belangrijkere bronnen.
   
• Site filter: Als je weet welke organisatie voor jou belangrijke rapporten laat verschijnen kun je ook een filter 'site:' instellen waarbij je de domeinnaam van de website opgeeft, bijvoorbeeld: climate change site:unep.org voor het milieuprogramma van de Verenigde Naties.
  
  
• Rapportaanduidende zoektermen: Als je toch nog te veel vindt, kun je toevoegen dat je op zoek bent naar rapporten. Voeg bijvoorbeeld aan je zoekactie toe: rapport OR report OR onderzoek OR investigation.
   

Sommige publicaties verschijnen in de vorm van preprints of working papers (versies van wetenschappelijke publicaties die nog niet officieel uitgebracht zijn). Dit publicatietype is vaak eerder en doorgaans voor iedereen gratis beschikbaar. Let wel op: de preprint/working paper kan afwijken van de definitieve versie.

Je kunt dit soort publicaties vinden door bij een zoekresultaat in Google Scholar op 'all versions' te klikken. Er zijn ook databases die preprints of working papers aanbieden (zie bijv Dimensions (limit op publication type>preprints), SSRN (voor sociale wetenschappen in heel brede zin), diverse preprint servers, etc...)

Congresbundels zijn verzamelingen van papers (of de samenvattingen van deze papers) die gepresenteerd zijn op een conferentie. Vaak geven ze voorlopige onderzoeksresultaten weer en bieden (als verzameling) een goed overzicht van de stand van zaken op een bepaald onderzoeksgebied (en op dat moment).

Het is lastig (artikelen in) congresbundels te achterhalen. Soms verschijnen ze in boekvorm of als een speciale uitgave van een tijdschrift. Je kunt ze tegenkomen in zoekmachines en databases zoals Google Scholar, Scopus of Web of Science. 

Zoek je een artikel in een congresbundel:

• Zoek in Google Scholar op een specifieke term en vul bij advanced search > Return articles published in het volgende in: conference proceedings.
• Je kunt zoeken in een database (een multidisciplinaire of eentje die aansluit bij het vakgebied van de conferentie) en dan (indien mogelijk) filteren op conference abstracts of conference proceedings.
• Sommige proceedings zijn in papieren vorm beschikbaar en vindbaar via WorldCat op titel van de conferentie.
• Ga op zoek naar de conferentiewebsite, misschien vind je daar de papers/abstracts, de gegevens van de conferentiebundel of andere nuttige informatie.